ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΑΡΙΘΜΟΣ 5341/2022
Δικαστής : Παναγιώτα Χριστοφίλη, Πρωτοδίκης
Δικηγόροι : Αστ. Πασιατάς, Κων. Χαλμούκης
[…] Κατά τη διάταξη του άρθρου 931 ΑΚ «η αναπηρία ή η παραμόρφωση που προξενήθηκε στον παθόντα λαμβάνεται υπόψη κατά την επιδίκαση της αποζημίωσης αν επιδρά στο μέλλον του». Ως «αναπηρία» θεωρείται κάποια έλλειψη της σωματικής, νοητικής ή ψυχικής ακεραιότητας του προσώπου, ενώ ως «παραμόρφωση», νοείται κάθε ουσιώδης αλλοίωση της εξωτερικής εμφανίσεως του προσώπου, η οποία καθορίζεται όχι αναγκαίως κατά τις απόψεις της ιατρικής, αλλά κατά τις αντιλήψεις της ζωής. Δεν απαιτείται βεβαιότητα δυσμενούς επιρροής της αναπηρίας ή παραμορφώσεως στο μέλλον του προσώπου. Αρκεί και απλή δυνατότητα κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων. Κατά την περίπτωση της προσβολής της σωματικής ακεραιότητας του ατόμου, η ζημία στην υγεία του παθόντος που προκύπτει, πρέπει να αποκαθίσταται ανεξαρτήτως της επίδρασης στην ικανότητά του προς εργασία. Σε αντίθετη περίπτωση, εάν η ίδια προσβολή της σωματικής ακεραιότητας πλήττει δύο πρόσωπα με διαφορετικό εισόδημα, θα υπήρξε μια διαφορετική αποκατάσταση της ζημίας ανάλογα με το εισόδημά τους, γεγονός που οδηγεί σε άδικα αποτελέσματα και παραβιάζει τη συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή της ισότητας. Ειδικότερα σε περίπτωση τραυματισμού ανηλίκων και συνταξιούχων, οι οποίοι λόγω ηλικίας δεν εργάζονται, η αποζημίωσή τους με βάση την απώλεια των εισοδημάτων δεν οδηγεί σε ικανοποιητικά αποτελέσματα, με συνέπεια αδίκως να αποζημιώνονται διαφορετικά τραυματισμοί ίδιας βαρύτητας και να ευνοούνται οι οικονομικά εύρωστοι (Κρητικός, Το άρθρο 931 ΑΚ μια περιττή διάταξη; Σκέψεις και προβληματισμοί, σε Γενέθλιον Απόστολου Γεωργιάδη. Τόμος I, έκδ. 2006). Προέχον και κρίσιμο είναι το γεγονός της αναπηρίας ή παραμορφώσεως ως βλάβης του σώματος ή της υγείας του προσώπου, ως ενός αυτοτελούς έννομου αγαθού, που απολαύει και συνταγματικής προστασίας σύμφωνα με τις παραγράφους 3 και 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος, όχι μόνο στις σχέσεις των πολιτών προς το Κράτος, αλλά και στις μεταξύ τους σχέσεις, χωρίς αναγκαίως η προστασία αυτή να συνδέεται με αδυναμία πορισμού οικονομικών ωφελημάτων ή πλεονεκτημάτων (βλ. ΑΠ 670/2006 ΝοΒ 2006.1469, Ζερβογιάννη, Παρατηρήσεις στην ΑΠ 123/2010 ΕφΑΔ 2011. 746 επ. και Zervogianni, On the recover) of non pecuniary loss in Italy and in Greece, σε τιμητικό τόμο Π. Αγαλλοπούλου. έκδ. 201), επ. ιδίως με το συσχετισμό της αξίωσης κατ άρθρο 931 ΑΚ με τη βιολογική ζημία του ιταλικού δικαίου). Ο παθών που κατέστη από την αδικοπραξία ανάπηρος, ή παραμορφώθηκε, θα μετέχει εφεξής από μειονεκτική θέση στις καθημερινές και κοινωνικές δραστηριότητές του. Όποιος για παράδειγμα έχασε το χέρι του συνεπεία ενός αυτοκινητικού ατυχήματος, δεν μπορεί σαφώς να επανορθώσει πλήρως αυτή την έλλειψη με ένα τεχνητό μέλος και θα αντιμετωπίσει ψυχολογικές αναστολές και σωματικές δυσκολίες. Σχετική είναι μια έκφραση αρκετά εκδηλωτική στη μελέτη ενός ιταλού ιατροδικαστή: όταν μετά από μια αδικοπραξία ή από ένα ατύχημα, κάποιος χάνει το χέρι του, ο παθών δεν έχει μόνο απώλεια ποσοστού 50% ή 60% της ικανότητάς του προς εργασία, αλλά χάνει και ένα χέρι (Trabucchi, Istituzioni di diritto civile, έκδ. 2009). Η δυσμενής αυτή επίδραση είναι δεδομένη και επομένως δεν δικαιολογείται εμμονή στην ανάγκη προσδιορισμού του ειδικού τρόπου της επιδράσεως αυτής και των συνεπειών της στο κοινωνικό – οικονομικό μέλλον του παθόντος. Προέχον και κρίσιμο είναι το γεγονός της αναπηρίας, ή της παραμορφώσεως ως βλάβης του σώματος ή της υγείας του προσώπου, δηλαδή ως ενός αυτοτελούς έννομου αγαθού, που απολαύει και συνταγματικής προστασίας, σύμφωνα με τις παραγράφους 3 και 6 του άρθρου 21 του Συντάγματος, όχι μόνο στις σχέσεις των πολιτών προς το Κράτος, αλλά και στις μεταξύ των πολιτών σχέσεις, χωρίς αναγκαία η προστασία αυτή να συνδέεται με αδυναμία πορισμού οικονομικών ωφελημάτων ή πλεονεκτημάτων. Έτσι, ορθότερη κρίνεται η ερμηνεία της ΑΚ 931 που την καθιστά εφαρμόσιμη, σύμφωνα με την οποία προβλέπεται από τη διάταξη η επιδίκαση στον παθόντα αναπηρία ή παραμόρφωση ενός εύλογου χρηματικού ποσού ακριβώς λόγω της αναπηρίας ή παραμορφώσεως, χωρίς σύνδεση με συγκεκριμένη περιουσιακή ζημία, η οποία άλλωστε και δεν δύναται να προσδιορισθεί. Το ποσό του επιδικαζόμενου κατά την ΑΚ 931 εύλογου χρηματικού ποσού εξευρίσκεται κατ αρχήν με βάση αφενός το είδος, την έκταση και τις συνέπειες της αναπηρίας ή παραμορφώσεως του παθόντος και αφετέρου την ηλικία, το φύλο, τις κλίσεις του παθόντος και τον βαθμό συνυπαιτιότητάς του. Είναι πρόδηλο, ότι η κατά την ΑΚ 931 αξίωση είναι διαφορετική: α) από την κατά την ΑΚ 929 αξίωση για διαφυγόντα εισοδήματα του παθόντος, που κατ ανάγκη συνδέεται με επίκληση και απόδειξη συγκεκριμένης περιουσιακής ζημίας, λόγω της ανικανότητας του παθόντος προς εργασία και β) από την κατά την ΑΚ 932 χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης. Είναι αυτονόητο ότι όλες οι παραπάνω αξιώσεις δύνανται να ασκηθούν είτε σωρευτικώς. είτε μεμονωμένος, αφού πρόκειται για αυτοτελείς αξιώσεις και η θεμελίωση κάθε μιας από αυτές δεν προϋποθέτει αναγκαίως την ύπαρξη μιας των λοιπών (ΑΠ 670/2006, ΑΠ 441/2017, ΑΠ 1214/2011, ΑΠ 1226/2011, ΟλΑΠ 15/1990 ΤΝΠ-Νόμος)…
Αποδείχθηκαν κατά την κρίση του Δικαστηρίου τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: … Μετά από το ατύχημα και μέχρι σήμερα, λόγω της σοβαρότητας των τραυματισμών της και της μακράς αποθεραπείας αυτήν η παθούσα ταλαιπωρείται αφενός σωματικά, διότι η ρήξη σπλήνας, της δημιουργεί κίνδυνο σοβαρών λοιμώξεων με αποτέλεσμα να επηρεάζει το σύνολο των δραστηριοτήτων της, ενώ οι εγκεφαλικές θλάσεις της δημιουργούν πονοκεφάλους, προβλήματα συγκέντρωσης και σοβαρά κενά μνήμης, αφετέρου ψυχολογικά, εφόσον για μεγάλο χρονικό διάστημα βασανιζόταν λόγω των πολλαπλών τραυματισμών της στερούμενη την αισιοδοξία την ξεγνοιασιά και την χαρά που είναι τα χαρακτηριστικά της νεανικής ηλικίας. Η παθούσα γεννήθηκε τον Φεβρουάριο του 1993 και κατά τον χρόνο του ατυχήματος ήταν μόλις 21 ετών. Δεν αντιμετώπιζε κανένα ορθοπεδικό, ή ψυχολογικό πρόβλημα υγείας, ήταν αρτιμελής, ευπαρουσίαστη και χαρούμενη, και ζούσε αρμονικά με τον σύντροφο της έχοντας όνειρα και φιλοδοξίες. Εξαιτίας όμως του επίδικου τροχαίου παρουσιάζει μόνιμο πρόβλημα στην βάδιση και στην ικανοποίηση και των πιο καθημερινών αναγκών της, ενώ υφίσταται μόνιμη παρέκκλιση λόγω της ρήξης σπλήνας και ήπατος από την φυσιολογική ανατομία του ατόμου, η οποία επηρεάζει άμεσα τις δραστηριότητες της. Κουράζεται εύκολα, κινδυνεύει από λοιμώξεις, και είναι αναγκασμένη να παίρνει μέτρα προστασίας που δεν συνάδουν με την ξενοιασιά και την τόλμη που διακρίνει την νεανική ηλικία. Πάσχει ακόμα, όπως αποδείχθηκε, από μόνιμη, εμμένουσα αυχεναλγία, καθώς και από καθημερινά επεισόδια κεφαλαλγίας, οι οποίες καθιστούν επίπονες και χρονοβόρες τις καθημερινές απλές δραστηριότητες, όπως να κατεβαίνει και να ανεβαίνει τις σκάλες, να πηγαίνει μία βόλτα ή για ψώνια κ.α. διότι αυτές γίνονται αργά και επίπονα είτε με δυσκολία και με συνεχή καταπόνηση του σώματος της. Τα προβλήματα αυτά την ταλανίζουν όλα αυτά τα χρόνια ενώ η έλλειψη σπλήνας και οι κεφαλαλγίες θα την ταλανίζουν και στο μέλλον, ενώ θα απαιτηθεί να υποβληθεί σε περισσότερα χειρουργεία προκειμένου να διορθωθούν οι εμφανείς και αντιαισθητικές ουλές που έχει στο σώμα της. Μετά το ατύχημα και λόγω των τραυματισμών της η κοινωνικότητά της μειώθηκε, και φόβος και θλίψη εγκαταστάθηκαν στην ζωή της στην μετεφηβική ηλικία των 21 ετών. Εξάλλου, οι τραυματισμοί της παθούσας και ειδικότερα η ρήξη ήπατος και η ρήξη σπληνός είναι γνωστό από την παγκόσμια ιατρική βιβλιογραφία που αποτελεί γνωστό τοις πάσι, και είναι προσβάσιμη σε όλους, δημιουργούν χρόνια προβλήματα σοβαρούς κινδύνους λοιμώξεων δυσλειτουργίες πεπτικές κ.α., με αποτέλεσμα τα άτομα αυτά ν’ αντιμετωπίζουν μία καθημερινότητα γεμάτη περιορισμούς και άγχος για διάφορες επιπλοκές.
Επίσης, η παθούσα λόγω των τραυμάτων και των χειρουργικών επεμβάσεων στις οποίες υπεβλήθη προκειμένου ν αντιμετωπιστούν αυτά έχει πολλές ουλές που δημιουργούν αισθητική δυσμορφία στο σώμα της. Ειδικά οι ουλές στην εξωτερική κοιλιακή χώρα (όπως αυτές απεικονίζονται στις προσκομιζόμενες φωτογραφίες) σε σημείο δηλαδή του σώματος, που είναι εμφανές, ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες με τον τρόπο που ντύνονται οι σύγχρονες νέες κοπέλες επηρεάζουν την εικόνα της και της δημιουργούν αισθήματα μειονεξίας. Εξαιτίας αυτών η παθούσα πρόκειται να υποβληθεί μελλοντικά στην βάσανο τουλάχιστον ακόμα δύο (2) περαιτέρω χειρουργικών επεμβάσεων για την χειρουργική-πλαστική αποκατάσταση των πολλαπλών ουλών των προαναφερόμενων χειρουργικών τραυμάτων που διατρέχουν το σύνολο του σώματος της.
Τα προαναφερόμενα προβλήματα ταλανίζουν την παθούσα από τον χρόνο ατυχήματος και μετέπειτα και θα την ταλανίζουν και στο μέλλον, όπως αποδείχθηκε από τις προαναφερόμενες ιατρικές βεβαιώσεις. Το Δικαστήριο λαμβάνοντας υπ όψιν το είδος της προσβολής, την βαρύτητα της βλάβης, τον βαθμό προσβολής της προσωπικότητας, τις συνθήκες τελέσεως της αδικοπραξίας, τον βαθμό πταίσματος του υπευθύνου, χωρίς τούτο να σημαίνει, ότι προσδίδεται στην χρηματική ικανοποίηση ανταποδοτική λειτουργία, αλλά με την έννοια ότι με τον βαθμό του πταίσματος συναρτάται η βαρύτητα της προσβολής, η οικονομική κατάσταση του θύματος, η ιδιαίτερη προσωπική κατάσταση του θύματος (ηλικία, φύλο κ.λπ.), η συμπεριφορά του υπεύθυνου μετά την τέλεση της αδικοπραξίας κρίνει ότι πρέπει να επιδικασθεί στην παθούσα ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 100.000 ευρώ νομιμότοκα από την επίδοση της αγωγής έως την πλήρη εξόφληση.
Περαιτέρω, στην υπό κρίση περίπτωση η ρήξη σπληνός της παθούσας και η ρήξη ήπατος αποτελούν βλάβες που έχουν προσβάλλει την σωματική αρτιμέλεια της παθούσας, εφόσον ο οργανισμός της δεν αντιδρά όπως ένας υγιής αρτιμελής νέος οργανισμός. Υπάρχει συνεχής κίνδυνος διαφόρων λοιμώξεων με αποτέλεσμα οι δραστηριότητές της να επηρεάζονται, να περιορίζονται και να καθορίζονται από την αναπηρία αυτή. Ακόμα οι κεφαλαλγίες, απόρροια των εγκεφαλικών κακώσεων που υπέστη λόγω του επίδικου τροχαίου, σύμφωνα με την γνωμάτευση των ιατρών θα είναι μόνιμες επηρεάζοντας αρνητικά όλες τις εκφάνσεις της καθημερινότητάς της σε επαγγελματικό κοινωνικό και προσωπικό επίπεδο. Η δυνατότητα της παθούσας να εργαστεί λόγω των προαναφερόμενων προβλημάτων περιορίστηκε δραστικά. Οι ανταγωνιστικές και δυσχερείς συνθήκες που επικρατούν στην σύγχρονη ελληνική αγορά εργασίας εξαιτίας των διαδοχικών οικονομικών κρίσεων καθιστούν την εύρεση ικανοποιητικής εργασίας ιδιαίτερα δύσκολη για την παθούσα. Οι σωματικές της αντοχές έχουν μειωθεί σημαντικά, δεν μπορεί να σηκώνει βάρη, η κίνηση και η ταχύτητα της έχουν επιδεινωθεί στον μέγιστο βαθμό και τα προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει αφενός δεν συνάδουν με τις αντοχές και τις αντιδράσεις μιας κοπέλας είκοσι έξι (26) ετών, αφετέρου την τοποθετούν σε μειονεκτική σχέση σε σχέση με του συνομηλίκους της με αποτέλεσμα να μην έχει τις ίδιες με αυτούς δυνατότητες εύρεσης εργασίας. Και σε προσωπικό επίπεδο όμως, η παθούσα υποφέρει διότι αδυνατεί να χαρεί την ζωή όπως πριν. Η ικανότητά της να αθλείται, να χορεύει, να κάνει ορειβασία που αποτελούσε το χόμπυ της έχει περιοριστεί σημαντικά και η ζωή της έχει καθορισθεί από την νέα πραγματικότητα που της επέβαλαν οι συνέπειες του επίδικου τροχαίου. Οι προαναφερόμενοι περιορισμοί λόγω του τραυματισμών της, επηρεάζουν και την κοινωνική της ζωή εφόσον η παθούσα ζει μία ζωή που ταιριάζει σε άτομα πολύ μεγαλύτερης ηλικίας, με το άγχος δηλαδή, πιθανών λοιμώξεων και των κινδύνων που αυτές εγκυμονούν, υποφέροντας από πονοκεφάλους με κενά μνήμης και αδυναμία συγκέντρωσης, προβλήματα δηλαδή που πλήττουν καίρια την αυτοπεποίθησή της και μειώνουν καθημερινά την ποιότητα της ζωής που δικαιούχο να απολαμβάνει. Πρέπει, επομένως να επιδικαστεί σε αυτή το ποσό των 120.000.00 ευρώ ως αποζημίωση θεμελιούμενη στην διάταξη του 931 ΑΚ, σύμφωνα με τα όσα αναλυτικά εκτέθηκαν στην νομική σκέψη της μείζονας πρότασης.
[ ΠΗΓΗ : ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ]
nomotelia.gr
