Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Απαιτείται βούληση εξουσίασής του με διάνοια κυρίου και εικοσαετής φυσική εξουσία επ’ αυτού. Κτήση νομής με άτυπη παραχώρηση της φυσικής εξουσίας επί του ακινήτου από τον κύριό του. Κληρονομία. Ο συγκληρονόμος που έχει στη νομή του ολόκληρο το κοινό δεν μπορεί να αντιτάξει κατά των υπολοίπων αποσβεστική ή κτητική παραγραφή, προτού καταστήσει σε αυτούς γνωστό ότι το νέμεται για δικό του, αποκλειστικά, λογαριασμό. Τέτοια γνωστοποίηση δεν απαιτείται, όταν το, φερόμενο ως κοινό, πράγμα δεν εντάσσεται στα αντικείμενα της κληρονομίας. Αγωγή αναγνωριστική της κυριότητας ακινήτου. Περιεχόμενο. 23/2020 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με τακτική και έκτακτη χρησικτησία. Προϋποθέσεις. Άσκηση νομής συνιστούν οι εμφανείς υλικές ενέργειες, που προσιδιάζουν στη φύση και τον προορισμό του ακινήτου, με τις οποίες εκδηλώνεται η βούληση του νομέα να το εξουσιάζει.175/2020 ΑΠ
Κοινωνία. Ο κοινωνός που κατέχει ολόκληρο το κοινό πράγμα, θεωρείται ότι το κατέχει και στο όνομα των λοιπών συγκοινωνών. Δεν μπορεί να αντιτάξει καθ’ αυτών, αποσβεστική ή κτητική παραγραφή, πριν καταστήσει σε αυτούς γνωστό, είτε ρητώς, είτε εμπράκτως, ότι νέμεται ποσοστό μεγαλύτερο της μερίδας του ή ολόκληρο το κοινό, αποκλειστικά στο όνομα του, ως κύριος. Αγωγή διανομής. Ο συγκύριος που ενήργησε δαπάνες στο κοινό, δύναται να τις αναζητήσει, προβάλλοντας ένσταση επισχέσεως ή συμψηφισμού. Εφόσον οι δαπάνες διενεργήθηκαν χωρίς απόφαση της πλειοψηφίας των συγκυρίων ή δικαστική απόφαση και χωρίς να συντρέχει επικείμενος κίνδυνος, δύνανται να αναζητηθούν βάσει των διατάξεων περί διοικήσεως αλλοτρίων ή περί αδικαιολογήτου πλουτισμού.293/2020 ΑΠ
Αγωγή διεκδικητική της κυριότητας ακινήτου. Περιεχόμενο. Δεν απαιτείται για το ορισμένο της η περιγραφή των πλευρικών διαστάσεων του επιδίκου ή η επισύναψη τοπογραφικού διαγράμματος. Ο τρόπος κτήσης της κυριότητας επί του επίδικου από τον δικαιοπάροχο του ενάγοντος δεν αποτελεί στοιχείο του ορισμένου της αγωγής. Δύναται να αναφερθεί με τις προτάσεις, εφόσον αμφισβητηθεί από τον εναγόμενο η κυριότητα του ενάγοντος και των δικαιοπαρόχων του. Η αποδοχή της αγωγής παρά την ποσοτική ή ποιοτική της αοριστία, καθώς και η επιδίκαση μη αιτηθέντων δεν θεμελιώνουν λόγους αναίρεσης κατά αποφάσεων Ειρηνοδικείων ή Πρωτοδικείων, που δίκασαν σε δεύτερο βαθμό.295/2020 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Ο κληρονόμος του νομέα, ακόμα και εάν δεν αποκτήσει τη φυσική εξουσία στα κληρονομιαία πράγματα ή δεν γνωρίζει την επαγωγή της κληρονομίας και τα αντικείμενά της, θεωρείται, κατά πλάσμα δικαίου, ως νομέας τους. Επί περισσοτέρων συγκληρονόμων, ο κατέχων το ακίνητο δεν μπορεί να αντιτάξει κατά των υπολοίπων κτητική ή αποσβεστική παραγραφή, πριν γνωστοποιήσει σε αυτούς τη βούλησή του να νέμεται το πράγμα για δικό του αποκλειστικά λογαριασμό. Στην περίπτωση αυτή, οι υπόλοιποι συννομείς δεν μπορούν να συνυπολογίσουν τον εφεξής χρόνο για τη συμπλήρωση εικοσαετούς νομής για την κτήση της κυριότητας του ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Ο εξ αδιαιρέτου συγκύριος ακινήτου, όπως είναι και ο συγκληρονόμος, θεωρείται ότι κατέχει αυτό και στο όνομα των λοιπών συγκυρίων και, επομένως, δεν μπορεί να αντιτάξει εναντίον αυτών αποσβεστική ή κτητική παραγραφή, προτού εκδηλώσει τη βούλησή του να νέμεται εφεξής ποσοστό μεγαλύτερο από τη μερίδα του ή ολόκληρο το πράγμα αποκλειστικά για δικό του λογαριασμό. Το ίδιο ισχύει και για εκείνον που κατέχει το ακίνητο με βάση κάποια έννομη σχέση, αφού αυτός είναι αντιπρόσωπος του νομέα στην άσκηση της νομής και, επομένως, αν αντιποιηθεί τη νομή, ήτοι μεταστρέψει τη διάνοία του από διάνοια κατόχου ή βοηθού νομής σε διάνοια κυρίου, δεν μπορεί να αντιτάξει κατά του νομέα ή των συννομέων κτητική ή αποσβεστική παραγραφή πριν γνωστοποιήσει σε αυτούς με οποιονδήποτε τρόπο τη βούλησή του να νέμεται το πράγμα για δικό του αποκλειστικά λογαριασμό (ΟλΑΠ 485/1982). Επομένως, στο χρόνο της εικοσαετούς νομής για την κτήση της κυριότητας του ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία, υπολογίζεται και ο χρόνος κατά τον οποίο ο νομέας νεμήθηκε το ακίνητο δια του αντιπροσώπου του, όχι, όμως και το χρονικό διάστημα, κατά το οποίο ο αντιπρόσωπος του νομέα, αφού προηγουμένως γνωστοποίησε στον τελευταίο τη σχετική πρόθεσή του, νεμήθηκε το πράγμα αποκλειστικά για δικό του λογαριασμό.304/2020 ΑΠ
Kτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Απαιτείται η επί εικοσαετία νομή του πράγματος, ανεξαρτήτως του εάν αυτή αποκτήθηκε με παράγωγο ή πρωτότυπο τρόπο. Ο επικαλούμενος αυτήν, δεν απαιτείται να προσδιορίζει ημερολογιακώς τις επιμέρους πράξεις νομής μέσα στο χρόνο της χρησικτησίας ή, επί κληρονομιαίου ακινήτου, την αποδοχή κληρονομιάς, τη μεταγραφή της και την καταβολή των οικείων φόρων. Η σύνταξη συμβολαιογραφικών ή άλλων πράξεων ή τοπογραφικών διαγραμμάτων, δεν αποτελεί από μόνη της πράξη νομής. Όποιος άρχισε να κατέχει στο όνομα άλλου τεκμαίρεται ότι ασκεί τη νομή του πράγματος για λογαριασμό του νομέα και δεν μπορεί να αποκτήσει την κυριότητα του πράγματος με έκτακτη χρησικτησία, παρά μόνον εφόσον αντιποιηθεί τη νομή του πράγματος και ο νομέας λάβει γνώση της αντιποίησης της νομής.416/2020 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Απαιτείται εικοσαετής άσκηση νομής, ήτοι η διενέργεια εμφανών υλικών πράξεων επ’ αυτού, προσιδιάζουσες στη φύση και τον προορισμό του, με τις οποίες εκδηλώνεται η βούληση του νομέα να το εξουσιάζει.421/2020 ΑΠ
Διεκδικητική αγωγή κυριότητας ακινήτου. Για την σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας επί ορόφων οικοδομής κατά Ν. 3741/1929 απαιτείται σχετική συμφωνία του κυρίου ή των κυρίων της οικοδομής υποβαλλόμενη σε συμβολαιογραφικό τύπο και μεταγραφή αλλά δεν απαιτούνται πανηγυρικές διατυπώσεις. Μπορεί να λάβει χώρα και διά της μεταβίβασης ορόφων ή επιμέρους διαμερισμάτων ορόφων από τον ιδιοκτήτη της οικοδομής. Δεν μπορεί να θεμελιωθεί κυριότητα επί ορόφου ή διαμερίσματος ορόφου που δεν έχει καταστεί αυτοτελής ιδιοκτησία κατά Ν. 3741/1929 διά τακτικής ή εκτάκτου χρησικτησίας. Η αυτή ρύθμιση εφαρμόζεται και ως προς τα συστατικά πράγματος. Ως συστατικό νοείται και η αποκλειστική είσοδος που βάσει της σύστασης οριζοντίου ιδιοκτησίας εξυπηρετεί την πρόσβαση σε συγκεκριμένο και μόνο διαμέρισμα όπως και η σκάλα ανόδου στο άνω διαμέρισμα εφόσον βρίσκεται υπέρ το ισόγειο. Κυκλαδικό έθιμο. Υπερίσχυε των ρυθμίσεων των βυζαντινών νόμων. Βάσει αυτού μόνο ο ιδιοκτήτης του ισογείου οικοδομής έφερε δικαίωμα επί του οικοπέδου ενώ ήταν νοητή σύσταση ξεχωριστής οριζόντιας ιδιοκτησίας στο δώμα οικοδομής από τρίτο, χωρίς να έχει ο κύριος αυτής και ποσοστό συνιδιοκτησίας επί του εδάφους. Τα δικαιώματα που είχαν κτηθεί στα πλαίσια της τελευταίας ως άνω περίπτωσης δεν εθίγησαν από την κατάργηση του άνω εθίμου διά του ΕισΝΑΚ. Όροι καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος. Ορθώς το πρωτόδικο δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει την αγωγή αφού το επίδικο τμήμα εδάφους αποτελούσε συστατικό της ιδιοκτησίας της εφεσίβλητης και δεν μπορούσαν οι εκκαλούντες να θεμελιώσουν επί αυτού κυριότητα βάσει χρησικτησίας.54/2020 ΕΦ ΑΙΓ (ΜΟΝ)
Διάκριση μεταξύ νομής και οιονεί πράγματος ή ακινήτου. Η πρώτη εφόσον ασκείται με διάνοια κυρίου μπορεί να θεμελιώσει κτήση κυριότητας επί του πράγματος βάσει χρησικτησίας ενώ η δεύτερη εμπράγματο δικαίωμα δουλείας επί αυτού. Μέσα σύστασης πραγματικής δουλείας όπως η δουλεία διόδου. Όροι θεμελίωσης αυτής βάσει εκτάκτου χρησικτησίας. Τρόποι σύστασης περιορισμένης προσωπικής δουλείας. Διάκριση αυτών από τις πραγματικές δουλείες. Λόγοι απόσβεσης πραγματικής δουλείας όπως όταν παύει η εξυπηρετούμενη ανάγκη του δεσπόζοντος ακινήτου το οποίο καθίσταται αυτάρκες καθ όλο το περιεχόμενο του δικαιώματος δουλείας.58/2020 ΕΦ ΑΙΓ (ΜΟΝ)
Ο κληρονόμος δύναται να συνυπολογίσει τον χρόνο άσκησης νομής του δικαιοπαρόχου του για θεμελίωση κυριότητας βάσει τακτικής ή εκτάκτου χρησικτησίας ακινήτου χωρίς να απαιτείται αποδοχή της κληρονομιάς. Όροι προς τούτο σε κάθε περίπτωση. Πρόσωπα έναντι των οποίων δεν αντιτάσσεται ο άνω συνυπολογισμός. Περαιτέρω κατά το άρθρο 983 ΑΚ η νομή μεταβιβάζεται στους κληρονόμους του νομέα, κατά δε το άρθρο 1051 ΑΚ εκείνος που απέκτησε τη νομή του πράγματος με καθολική ή ειδική διαδοχή μπορεί να συνυπολογίσει το δικό του χρόνο χρησικτησίας στο χρόνο του δικαιοπαρόχου του. Από τις εν λόγω διατάξεις προκύπτει ότι μετά το θάνατο του κληρονομουμένου η νομή ακινήτου που είχε αυτός, μεταβιβάζεται στον κληρονόμο και χωρίς αποδοχή και μεταγραφή της σχετικής δηλώσεως ή του κληρονομητηρίου. Ο καθολικός και ο ειδικός διάδοχος δικαιούται να συνυπολογίσει και το χρόνο νομής, εφόσον τόσο αυτός, όσο και οι διάδοχοι έχουν νομή χρησικτησίας και δεν χώρησε διακοπή στη διαδοχή της νομής ανάμεσα τους. Στην έκτακτη χρησικτησία για τον συνυπολογισμό της νομής των προκτητόρων αρκεί ειδική διαδοχή στη νομή, η οποία επέρχεται ακόμη κι αν πρόκειται για μεταβίβαση του ακινήτου με άτυπη και αφηρημένη ή αναιτιώδη σύμβαση. Στην τακτική χρησικτησία χωρεί συνυπολογισμός χρόνου του δικαιοπαρόχου στη νομή του διαδόχου τόσο στην καθολική όσο και στην ειδική διαδοχή μόνον αν έχει και ο διάδοχος τα ίδια προσόντα τακτικής χρησικτησίας, διότι ο νόμος καθιερώνει και εδώ διαδοχή στη νομή και όχι στη χρησικτησία (ΑΠ 165/2004 ΕλλΔνη 45, 816, ΑΠ 1415/2003 ΕλλΔνη” 45, 1442, ΑΠ 353/2002 ΕλλΔνη 44, 194 ΕφΛαρ 403/2006 ΝΟΜΟΣ ). Περαιτέρω, από τα άρθρα 1033,1045 ΑΚ και 262 παρ. 1 ΚΠολΔ συνάγεται ότι ο κατά της διεκδικητικής αγωγή ακινήτου προβαλλόμενος από τον εναγόμενο ισχυρισμός ότι απέκτησε αυτός την κυριότητα του επιδίκου με έκτακτη χρησικτησία, αποτελεί, ένσταση μεν αν η αγωγή στηρίζεται σε παράγωγο τρόπο κτήσεως κυριότητας ή και σε πρωτότυπο, εφόσον όμως τα περιστατικά που προτείνονται, αληθινά υποτιθέμενα, προσπορίζουν στον προτείνοντα την κυριότητα και είναι μεταγενέστερα αυτών της αγωγής, ή ο χρόνος της νομής που περιέχεται σ` αυτά είναι επαρκής για τη συμπλήρωση διπλής χρησικτησίας, άρνηση δε της αγωγής αν τα περιστατικά αυτά συμπίπτουν ή είναι προγενέστερα εκείνων που περιέχονται στην αγωγή (ΑΠ 1310/2000 ΕλλΔνη 43, 461,ΕφΛαρ 403/2006 ΝΟΜΟΣ ). Εξάλλου, κατά τη διάταξη του άρθρου 1048 εδ. α` ΑΚ , η χρησικτησία διακόπτεται με την απώλεια της νομής, κατά δε τις διατάξεις του άρθρου 1050 ΑΚ, αν η χρησικτησία διακόπηκε, ο χρόνος που πέρασε έως τη διακοπή δεν υπολογίζεται. Νέα χρησικτησία μπορεί να αρχίσει μόνο μετά τη λήξη της διακοπής.75/2020 ΕΦ ΑΙΓΑΙΟΥ
Διατάραξη κυριότητας. Διέλευση από οικόπεδο. Δουλεία διόδου. Άσκηση αρνητικής αγωγής επί μερικής και όχι ολικής προσβολής της κυριότητας. 77/2020 ΕΦ ΠΑΤΡ
Αγωγή δικαστικής διανομής επικοίνου ακινήτου. Όροι παραδεκτού αυτής. Η λύση της κοινωνίας επί επίκοινου ακινήτου μπορεί να λάβει χώρα στα πλαίσια συμφωνίας των πλειόνων συγκύριων του άλλως διά δικαστικής διανομής. Στην τελευταία περίπτωση, βάση της αγωγής αποτελεί η συγκυριότητα του ενάγοντος και των εναγόμενων επί του ιδίου ακινήτου που εξετάζεται παρεπιπτόντως από το δικαστήριο και πρέπει να αποδειχθεί από τον ενάγοντα αν αμφισβητηθεί. Περιεχόμενο και κατανομή του βάρους αποδείξεως ισχυρισμών μεταξύ των διαδίκων επί προβολής ένστασης ιδίας αποκλειστικής κυριότητας των εναγόμενων στο ακίνητο βάσει προγενέστερων ή σύγχρονων γεγονότων με αυτά που θεμελιώνουν την κυριότητα του ενάγοντος άλλως μεταγενέστερα αυτών. Επί απόδειξης του άνω ισχυρισμού η διανομή αποκλείεται. Για την κτήση κυριότητας επί ακινήτου δυνάμει εκτάκτου χρησικτησίας απαιτείται αδιάλειπτη άσκηση νομής επί αυτού για 20 έτη συνυπολογιζόμενου και του χρόνου νομής του δικαιοπαρόχου του δικαιούχου. Περιπτώσεις νόμιμης κατά τα άνω γνωστοποίησης του συγκοινωνού και λήψης γνώσης περί τούτου από τους λοιπούς. H παραπάνω γνωστοποίηση δεν απαιτείται όταν οι λοιποί συγκύριοι – συγκοινωνοί έχουν λάβει γνώση, με οποιοδήποτε τρόπο, της απόφασης που εκδήλωσε ο κοινωνός ότι κατέχει ολόκληρο το κοινό και ότι εφεξής νέμεται αυτό ως αποκλειστικός κύριος και περάσει από τη γνώση αυτή η προθεσμία της αποσβεστικής ή κτητικής παραγραφής (ΑΠ 2232/2009 ΤΝΠ Νόμος, έτσι και ΑΠ 398/2009 ΤΝΠ Νόμος, ΑΠ 17/2008, ΕλλΔ/νη 2009/789, Απ. Γεωργιάδης, Εμπράγματο Δίκαιο, 2010/811). Ειδικότερα, γνωστοποίηση προς τους συγκυρίους μπορεί να γίνει είτε ρητώς είτε σιωπηρώς με πράξεις που εμφαίνουν την πιο πάνω απόφαση του συγκυρίου που κατέχει το πράγμα, ενώ γνώση των λοιπών συγκυρίων για αντιποίηση της νομής μπορεί να προέλθει είτε από σχετική δήλωση εκείνου που αντιποιείται τη νομή του κοινού είτε από αλλού και έτσι αρκεί η γνώση του συγκυρίου για την αντιποίηση του κατέχοντος το κοινό από οπουδήποτε και αν προέρχεται (ΑΠ 1559/2001, ΕλλΔ/νη 2003/1555). Επίσης, γνωστοποίηση, δεν απαιτείται όταν οι λοιποί, μη ευρισκόμενοι στην κατοχή του κοινού συννομείς, εξεδήλωσαν καθ` οιονδήποτε τρόπο τη βούληση να μην είναι νομείς (συννομείς) πράγμα το οποίο συμβαίνει και επί εκούσιας αποξενώσεώς τους από το κοινό (ΑΠ 954/2013, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 1386/2002, ΕλλΔνη 2003/506). Το στοιχείο, επίσης, αυτό της γνωστοποίησης δεν είναι απαραίτητο, όταν ο καθ’ ου προτείνεται η αποσβεστική ή κτητική παραγραφή συγκύριος δεν είχε στην πραγματικότητα γίνει ποτέ συννομέας του πράγματος (ΑΠ 1332/2009, ΑΠ 1601/2008, ΑΠ 1457/2008).Δεν απαιτείται γνωστοποίηση αν οι λοιποί συννομείς εκδήλωσαν ρητά την πρόθεση τους για εκούσια αποξένωση τους από το ακίνητο. Ο ενάγων δεν απέκτησε ποτέ κυριότητα επί του επιδίκου ακινήτου αφού ο δικαιοπάροχος του αποξενώθηκε εκουσίως από την νομή του ιδανικού μεριδίου του επί του επίκοινου ακινήτου παραχωρώντας αυτό στους δικαιοπάροχους των εναγόμενων που κατέστησαν κύριοι αυτού δυνάμει εκτάκτου χρησικτησίας.130/2020 ΜΠΡ ΠΑΤΡ
Αγωγή αποβολής από τη νομή. Αίτημα αυτής αποτελεί η αναγνώριση του δικαιώματος νομής του ενάγοντος επί ακινήτου και η απόδοση αυτού. Όροι κτήσης δικαιώματος κυριότητας επί ακινήτου με πρωτότυπο τρόπο ήτοι με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία. Υλικές πράξεις που συνιστούν ενάσκηση νομής επί ακινήτου ως όρου κτήσης κυριότητας επί αυτού με τους άνω τρόπους. Η χρήση εκ μέρους ιδιοκτήτη ακινήτου εδαφικής λωρίδας του γειτονικού του ακινήτου με σκοπό την πρόσβαση σε παρακείμενη οδό δεν συνιστά καθολική αλλά μερική εξουσίαση αυτής ήτοι δεν συνιστά άσκηση νομής και δεν μπορεί να οδηγήσει σε κτήση κυριότητας επί της συγκεκριμένης εδαφικής λωρίδας βάσει εκτάκτου χρησικτησίας. Αντιθέτως αποτελεί άσκηση οιονεί νομής δουλείας διόδου και βάσει αυτής μπορεί να θεμελιωθεί δικαίωμα πραγματικής δουλείας διέλευσης από αυτή βάσει εκτάκτου χρησικτησίας.187/2020 ΜΠΡ ΠΑΤΡ
Έκτακτη χρησικτησία. Άτυπη διανομή κληρονομιάς. Σύμβαση χρησιδανείου. Το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο με την εκκαλούμενη οριστική απόφασή του, αφού απέρριψε την αγωγή ως αόριστη κατά την κύρια βάση της, που ερείδεται στην κτήση κυριότητας με παράγωγο τρόπο, έκρινε παραδεκτή και νόμιμη την αγωγή κατά την επικουρική της βάση, ερειδόμενη στην κτήση κυριότητας με τακτική, άλλως με έκτακτη χρησικτησία και απέρριψε την αγωγή ως κατ` ουσίαν αβάσιμη. Ένορκη βεβαίωση. Ανυπόστατο αποδεικτικό μέσο. Ο ενάγων δεν απέδειξε ότι άσκησε οποτεδήποτε τη νομή επί των επίδικων ακινήτων, ενεργώντας σε αυτά εμφανείς, υλικές πράξεις που προσιδιάζουν στη φύση και τον προορισμό τους και κατά την αντικειμενική συναλλακτική αντίληψη είναι δηλωτικές εξουσίασης αυτών, κατά τρόπο διαρκή και σταθερό, με διάνοια κυρίου και δεν αποδείχθηκε ότι έγινε κύριος των επιδίκων με έκτακτη χρησικτησία.190/2020 ΜΠΡ ΝΑΥΠΛ
Νομή. Για την απόκτησή της απαιτείται φυσική εξουσίαση στο πράγμα και βούληση του αποκτώντος να το εξουσιάζει ως κύριος. Ελλείψει του πνευματικού στοιχείου, υφίσταται μόνο κατοχή, που ασκείται στο όνομα και για λογαριασμό του κυρίου. Προσβολή νομής. Συντελείται, με παράνομη αποβολή ή διατάραξη, όταν ο νομέας δεν την επιτρέπει. Δεν απαιτείται υπαιτιότητα ή κακή πίστη του προσβολέα. Σε περίπτωση διαταράξεως, ο νομέας δεν στερείται πλήρως τη φυσική εξουσία, αλλά παρακωλύεται σε κάποια από τις εκδηλώσεις της. Αγωγή παύσεως και παραλήψεως της διαταράξεως. Ετήσια παραγραφή. Ορισμένο σχετικής ένστασης. Πρέπει να αναφέρεται ο χρόνος της διατάραξης. 95/2019 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Συνυπολογισμός του χρόνου της, διανοία κυρίου, νομής του δικαιοπαρόχου. 101/2019 ΑΠ
Χρησικτησία. Οι υλικές και εμφανείς πράξεις επί ακινήτου που υποδηλώνουν βούληση του κατόχου να το εξουσιάζει ως δικό του, συνιστούν πράξεις νομής που συντελούν στην απόκτηση κυριότητας με χρησικτησία. Ο συγκληρονόμος που κατέχει ολόκληρο το κοινό πράγμα, λογίζεται ότι νέμεται αυτό στο όνομα και των λοιπών συγκληρονόμων. Δεν μπορεί να αντιτάξει κτητική ή αποσβεστική παραγραφή προτού καταστήσει στους λοιπούς συγκληρονόμους γνωστή την βούλησή του να νέμεται μεγαλύτερο από την μερίδα του ποσοστό. Ύπαρξη κοινωνίας κληρονόμων κατά τον χρόνο που άρχισε η αποκλειστική νομή του επιδίκου. Σε περίπτωση που ο κληρονομούμενος, πριν τον θάνατό του, μεταβίβασε το επίδικο με άτυπη σύμβαση (παραχώρηση) σε εκείνον που έκτοτε το νέμεται για δικό του λογαριασμό, δεν μπορεί να τεθεί ζήτημα νομής αυτού στο όνομα και των λοιπών συγκληρονόμων, αφού δεν υφίστανται κληρονόμοι.302/2019 ΑΠ
Ο εξ αδιαιρέτου συγκύριος ακινήτου λογίζεται ότι το κατέχει επ` ονόματι και των λοιπών συγκυρίων. Δεν μπορεί να αντιτάξει κατ` αυτών κτητική ή αποσβεστική παραγραφή, προτού καταστήσει σ` αυτούς γνωστή την απόφαση του να νέμεται στο εξής ποσοστό μεγαλύτερο από τη μερίδα του ή ολόκληρο το κοινό πράγμα αποκλειστικώς για δικό του λογαριασμό. Δεν απαιτείται γνωστοποίηση εάν οι συγκύριοι προβαίνουν σε άτυπη διανομή του κοινού ακινήτου, αφού έκτοτε καθένας από αυτούς, με γνώση των λοιπών, νέμεται αποκλειστικώς για τον εαυτό του το περιελθόν σ` αυτόν μέρος του ακινήτου.337/2019 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Απαιτείται άσκηση νομής επί εικοσαετία με διάνοια κυρίου. Νομή συνιστούν οι εμφανείς υλικές ενέργειες επάνω στο ακίνητο, που προσιδιάζουν στη φύση και τον προορισμό του, με τις οποίες εκδηλώνεται η βούληση του νομέα να έχει το ακίνητο για δικό του. Η διάνοια κυρίου εκδηλώνεται με τη μεταχείριση του πράγματος με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να το μεταχειρισθεί και ο ιδιοκτήτης, χωρίς να απαιτείται πρόθεση του νομέα σε κτήση της κυριότητας, ούτε και να έχει την πεποίθηση ότι έχει την κυριότητα. 462/2019 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Απαιτείται νομή του για χρονικό διάστημα είκοσι τουλάχιστον ετών, δίχως να ενδιαφέρει ο τρόπος με τον οποίο αυτή αποκτήθηκε. Για την ύπαρξη νομής απαιτείται φυσική εξουσίαση του πράγματος και διάνοια κυρίου. Διάνοια κυρίου νοείται η πρόθεση για διαρκή, απεριόριστη και αποκλειστική εξουσίαση του πράγματος, όμοια ή ανάλογη με εκείνη που απορρέει από το δικαίωμα της πλήρους κυριότητας. Δεν απαιτείται η πρόθεση αυτή να κατευθύνεται σε έννομη κτήση της κυριότητας, ούτε και να συνοδεύεται από την πεποίθηση του νομέα, ότι έχει και την κυριότητά του πράγματος.561/2019 ΑΠ
Θετική αναγνωριστική και αρνητική αναγνωριστική αγωγή κυριότητας ακινήτου. Αίτημα εκάστης των ανωτέρω αγωγών που δύναται να εγείρει ο κύριος ακινήτου επί αμφισβήτησης του δικαιώματος του από τρίτο νομέα ή κάτοχο. Η σώρευση αυτών δεν είναι παραδεκτή.908/2019 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Αρκεί η εικοσαετής νομή του και δεν ασκεί επιρροή ο νομικός χαρακτηρισμός της πράξης, με την οποία ο χρησιδεσπόζων την απέκτησε. Περιεχόμενο φυσικής εξουσίασης του ακινήτου. Δεν απαιτείται ο ημερολογιακός προσδιορισμός των επιμέρους πράξεων νομής μέσα στο χρόνο της χρησικτησίας. Μόνη η σύνταξη συμβολαιογραφικής πράξης ή τοπογραφικών διαγραμμάτων, δεν αποτελεί πράξη νομής, εάν δεν συνδυάζεται και με άλλες εμφανείς πράξεις νομής. Διεκδικητική ή αναγνωριστική αγωγή κυριότητας ακινήτου. Περιεχόμενο. Απαιτείται ο προσδιορισμός του κατά θέση, όρια, είδος και έκταση και όχι οι όμοροι ιδιοκτήτες, οι πλευρικές διαστάσεις, το σχήμα και ο ακριβής προσανατολισμός του. 1089/2019 ΑΠ
Οριζόντια ιδιοκτησία. Αποκλειστική χρήση επί κοινόχρηστων μερών. Παρέχεται μόνο σε συνιδιοκτήτη και όχι σε τρίτον. Φέρει το χαρακτήρα δουλείας. Απαιτείται ομόφωνη απόφαση των συνιδιοκτητών, που καταρτίζεται συμβολαιογραφικώς και μεταγράφεται. Ουδείς συνιδιοκτήτης δύναται να αποκτήσει με χρησικτησία δικαίωμα αποκλειστικής ή, μεγαλύτερης από τη μερίδα του, χρήσης στα κοινόκτητα και κοινόχρηστα μέρη, ούτε και να απωλέσει το δικαίωμα συμμετοχής του στην κοινή χρήση τους με αχρησία. Ανοικτός χώρος.1143/2019 ΑΠ
Έκτακτη χρησικτησία. Αρνητική αγωγή σε περίπτωση μερικής προσβολής της κυριότητας. Διατάραξη της κυριότητας. Θετική και αρνητική εκδήλωσή της. Αν η διατάραξη έγινε μετά από εντολή άλλου, μπορούν να εναχθούν τόσο εκείνος που διαταράσσει όσο και εκείνος που έδωσε εντολή για διατάραξη. Δυνατή η σώρευση αρνητικής αγωγής και αναγνωριστικής αγωγής του δικαιώματος της κυριότητας.1/2019 ΕΦ ΠΑΤΡ
Οριζόντια και κάθετη ιδιοκτησία. Εννοια και διακρίσεις. Δικαστική
διανομή οικοδομήματος ανεγερθέντος επί κοινού οικοπέδου. Αυτούσια
διανομή με σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας. Προϋποθέσεις. Το οικοδόμημα
δεν είναι απαραίτητο να είναι αποπερατωμένο. Αγωγή διανομής κληρονομιαίου ακινήτου. Στοιχεία που πρέπει να περιέχει το δικόγραφο για την ενεργητική και παθητική νομιμοποίηση. Μη μεταγραφή της αποδοχής κληρονομίας μέχρι την α` συζήτηση της αγωγής.
Εφαρμογή του άρθρου 69 παρ. 1 ΚΠΟΛΔ, δηλαδή διατάσσεται η διανομή υπό
την αίρεση της μεταγραφής. Μη δυνατή η σύσταση χωριστής ιδιοκτησίας με
χρησικτησία. Απόρριψη του αιτήματος αυτούσιας διανομής επειδή με αυτήν
δεν προκύπτουν άρτια οικόπεδα.
Πρόταση τρόπου διανομής βασιζόμενου σε προηγούμενη άτυπη διανομή.
Απόρριψη του τρόπου αυτού αφενός διότι η άτυπη διανομή είναι άκυρη και
αφετέρου διότι οι διάδικοι δεν λαμβάνουν διαιρετούς χώρους που να
αντιστοιχούν στα ιδανικά τους μερίδια.
Διατάσσεται η διεξαγωγή πραγματογνωμοσύνης για το εάν είναι εφικτή η
διανομή με σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας.
Ενσταση πλαστότητας εγγράφου. Υποχρεωτική η προσκόμιση των εγγράφων που την αποδεικνύουν προαποδεικτικώς και η αναφορά των ονομάτων των μαρτύρων.23799/1995 ΠΠΡ ΘΕΣΣΑΛ
Εξώδικη εκούσια διανομή κοινού ακινήτου. Διατυπώσεις. Το κοινό αντικείμενο απαιτείται να είναι διαιρετό και να μπορεί να διανεμηθεί μεταξύ των κοινωνών, χωρίς ουσιώδη μείωση της αξίας του σε ομοειδή μέρη, ανάλογα προς τις μερίδες των κοινωνών. Τα μη οικοδομημένα ακίνητα μπορούν να διαιρεθούν με τη χάραξη ορίων και τη μεταβίβαση της κυριότητος των τεμαχίων σε διαφορετικά πρόσωπα. Δεν είναι νομικά επιτρεπτή η αυτούσια εξώδικη άτυπη διανομή ενός οικοδομημένου ακινήτου, αλλά για το κύρος της απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο και μεταγραφή. Δεν ήταν δυνατή η διανομή οικοδομημένου ακινήτου με χρησικτησία, αφού προσκρούει στη διάταξη του άρθρου 953 ΑΚ. Η οικοδομή αυτή, δεν διεπόταν από τις διατάξεις του ν.3741/1929 και 1024/1971, ώστε τμήματα αυτής να είναι δεκτικά χρησικτησίας μαζί με το ανάλογο διαιρετό τμήμα του οικοπέδου, ενόψει του ότι καθένας από τους αναιρεσίβλητους αναγνωρίστηκε κύριος, όχι μόνο διαιρετών τμημάτων του οικοδομημένου οικοπέδου, αλλά και των αντίστοιχων διαιρετών τμημάτων της οικοδομής, όπως ήταν το αίτημα της ένδικης αγωγής. Αναιρεί την υπ’αριθμ.1199/2013 απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης. Παραπέμπει. 5/2017 ΑΠ
Οροφοκτησία. Δεν είναι νομικά επιτρεπτή η σύσταση οροφοκτησίας και η διανομή οικοδομημένου ακινήτου με χρησικτησία, επιτρεπτή η χρησικτησία ήδη έγκυρα συνεστημένης οροφοκτησίας. Χωρίς να έχει συσταθεί διηρημένη ιδιοκτησία δεν είναι δυνατή η κτήση κυριότητας με χρησικτησία επί αυτοτελούς ή μη τμήματος οικοπέδου μετά της οικοδομής εντός αυτού. Απορρίφθηκε η αγωγή.159/2018 ΕΙΡ ΡΟΔ
Κτητική παραγραφή (έκτακτη χρησικτησία) από συγκληρονόμο. Εάν έχει στη νομή του ολόκληρο το κοινό θεωρείται ότι το κατέχει επ’ ονόματι και των λοιπών συγκληρονόμων και δεν μπορεί να αντιτάξει κατ’ αυτών αποσβεστική ή κτητική με χρησικτησία παραγραφή, προτού καταστήσει σ’ αυτούς γνωστό ότι νέμεται μεγαλύτερο μέρος από τη μερίδα του ή ολόκληρο το κοινό. Δεν αρκεί η κατοχή του κληρονομιαίου πράγματος ή μόνη η διενέργεια διακατοχικών πράξεων. Αβάσιμη η αγωγή συγκληρονόμου, διότι οι εναγόμενες ασκούσαν νομή από του θανάτου του δικαιοπαρόχου τους – συγκληρονόμου του ενάγοντος όχι μόνο κατά πλάσμα δικαίου αλλά και πραγματικά χωρίς ο τελευταίος να νέμεται τα δικά τους μερίδια ούτε οι εναγόμενες να τελούν σε γνώση μιας τέτοιας αντιποίησης και τέλος χωρίς να έχει συμπληρωθεί δεκαπενταετία από την έστω εκδηλωθείσα το πρώτον μετά το θάνατο του συγκληρονόμου του αντιποίηση των μεριδίων. Εσφαλμένα έγινε δεκτή η αγωγή. Δεκτή η έφεση. 258/2018 ΕΦ ΔΩΔ (ΜΟΝ)
Κοινωνία. Αγωγή διανομής κοινού πράγματος και αποζημίωσης λόγω αποκλειστικής χρήσης του από έναν εκ των συγκοινωνών.581/2018 ΑΠ
Αγωγή δικαστικής διανομής επίκοινου ακινήτου. Ένσταση ιδίας κυριότητας επί αυτού από έναν εκ των συγκοινωνών. Ορισμένο εν λόγω ενστάσεως. Ο συγκοινωνός που κατέχει και κάνει χρήση κατ΄ αποκλειστικότητα του κοινού πράγματος τεκμαίρεται ότι κατέχει αυτό επ` ονόματι και για λογαριασμό και των λοιπών συγκοινωνών. Δεν μπορεί συνεπώς να αντιτάξει έναντι αυτών χρησικτησία εφόσον δεν εκδηλώσει προς αυτούς την ρητή βούληση να κατέχει για λογαριασμό του ολόκληρο το επίκοινο ακίνητο και παρέλθει η απαιτούμενη προθεσμία. Η ανωτέρω γνωστοποίηση δεν απαιτείται σε περίπτωση άτυπης διανομής ή δωρεάς μεταξύ των κοινωνών ή της σαφούς εκδήλωσης της βούλησης ενός εξ αυτών να νέμεται κατ΄αποκλειστικότητα το πράγμα και της αποδοχής της βούλησης αυτής από τους λοιπούς. Ορθή κρίση του εφετείου που απέρριψε την αγωγή δικαστικής διανομής ακινήτου της αναιρεσείουσας δεχόμενο την ένσταση ιδίας κυριότητας του αρχικώς εναγομένου που κατέστη αποκλειστικός κύριος του επίκοινου ακινήτου διά εκτάκτου χρησικτησίας ασκώντας επί εικοσαετία πράξεις νομής επί του ακινήτου με την συναίνεση των λοιπών συνιδιοκτητών αυτού.303/2018 ΑΠ
Κτήση κυριότητας ακινήτου με χρησικτησία. Αναγνωριστική ή διεκδικητική αγωγή κυριότητας ακινήτου. Απαιτείται αναφορά των συγκεκριμένων υλικών πράξεων νομής επί του ακινήτου. Κτήση κυριότητας διαιρετού τμήματος ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Δυνατή κατόπιν άτυπης διανομής ή γνώσεως των λοιπών συννομέων της πρόθεσης του χρησιδεσπόζοντος να νέμεται το τμήμα αποκλειστικά για τον εαυτό του. Διανομή. Για την αυτούσια διανομή, απαιτείται αυτή να είναι εφικτή και συμφέρουσα, ήτοι να μην επιφέρει μείωση της αξίας των μερίδων. Διαφορετικά, διατάσσεται η πώλησή του δια πλειστηριασμού. Απαραίτηση η προσκομιδή πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ.81/2019 ΜΠΡ ΛΑΜ
Ο εξ αδιαιρέτου συγκύριος ακινήτου λογίζεται ότι το κατέχει επ` ονόματι και των λοιπών συγκυρίων. Δεν μπορεί να αντιτάξει κατ` αυτών κτητική ή αποσβεστική παραγραφή, προτού καταστήσει σ` αυτούς γνωστή την απόφαση του να νέμεται στο εξής ποσοστό μεγαλύτερο από τη μερίδα του ή ολόκληρο το κοινό πράγμα αποκλειστικώς για δικό του λογαριασμό. Δεν απαιτείται γνωστοποίηση εάν οι συγκύριοι προβαίνουν σε άτυπη διανομή του κοινού ακινήτου, αφού έκτοτε καθένας από αυτούς, με γνώση των λοιπών, νέμεται αποκλειστικώς για τον εαυτό του το περιελθόν σ` αυτόν μέρος του ακινήτου. Ορθή η κρίση του Εφετείου περί μη υπάρξεως κοινωνίας στο επίδικο που διανεμήθη άτυπα, με αποτέλεσμα κάθε συγκύριος και οι διάδοχοί του να νέμονται διακριτό τμήμα του για χρονικό διάστημα άνω της εικοσαετίας, καθιστάμενοι κύριοί του.337/2019 ΑΠ
Σύσταση οροφοκτησίας. Προϋποθέσεις αυτής. Απαιτεί τυπική δικαιοπραξία και όχι χρησικτησία (τακτική ή έκτακτη). Προϋποθέσεις κτήσεως κυριότητας ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία. Αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση, γιατί παραβίασε τις διατάξεις περί νομής και έκτακτης χρησικτησίας στο επίδικο ακίνητο. (Αναιρεί την 33/2006 ΕφΔυτΜακεδ).
Από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 953,954,1002 και 1117 ΑΚ,1 και 14 του ν.3741/1929, περί ιδιοκτησίας κατ` ορόφους, 1 και 2 του ν.δ. 1024/1971 “περί διηρημένης ιδιοκτησίας επί οικοδομημάτων ανεγειρομένων επί ενιαίου οικοπέδου” προκύπτει, ότι, εκτός από τις περιπτώσεις συστάσεως οροφοκτησίας με βάση τη διάταξη του άρθρου 480 Α` Κ.Πολ.Δ., προστέθηκε με το άρθρο 11 του ν. 1562/1985 ή τις διατάξεις των άρθρον 1 και 6 του τελευταίου νόμου, χωριστή κυριότητα σε όροφο οικοδομής ή σε διαμέρισμα ορόφου μπορεί να συσταθεί μόνο με δικαιοπραξία του κυρίου ή των συγκυρίων του όλου ακινήτου, δηλαδή, είτε με σύμβαση μεταξύ όλων των συγκυριών του όλου ακινήτου είτε με μονομερή δικαιοπραξία του κυρίου του όλου ακινήτου, εν ζωή ή αιτία θανάτου, όχι όμως και με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, η οποία, είναι δυνατή μόνο επί συστημένης ήδη χωριστής κυριότητας ορόφου ή διαμερίσματος, η σύσταση της οποίας περιβάλλεται τον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου και της μεταγραφής. Στην προκειμένη περίπτωση, ο αναιρεσείων ισχυρίσθηκε με την κρινόμενη αγωγή του, τα ακόλουθα: “Είμαι συγκύριος, συννομέας και συγκάτοχος σε ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου ενός οικοπέδου, που βρίσκεται…
Εντός του ως άνω οικοπέδου υφίσταται προ του 1960 οικοδομή αποτελούμενη από υπόγειο εμβαδού 60,50 τμ, ισόγειο διαμέρισμα εμβαδού 60,50 τμ και διαμέρισμα του πρώτου πάνω από το ισόγειο ορόφου εμβαδού 60,50 τμ. Το υπόλοιπο 1/2 εξ αδιαιρέτου ανήκε στον πρώτο των εναγομένων. Το παραπάνω ποσοστό εξ αδιαιρέτου περιήλθε σε μένα, όπως και στον πρώτο των εναγομένων, ύστερα από άτυπη παραχώρηση της νομής και κατοχής του που μας έγινε άτυπα, από τον πατέρα μας ΓΓ, προς οικονομική και επαγγελματική μας αποκατάσταση κατά το έτος 1970 και της από τότε με διάνοια κυρίου ασκήσεως πράξεων νομής και κατοχής συνεχώς μέχρι σήμερα, δίχως να ενοχληθώ από κανέναν, γενόμενος με τον τρόπο αυτό συγκύριος του ως άνω ακινήτου με έκτακτη χρησικτησία.
Πλέον συγκεκριμένα το ως άνω κτίσμα διένειμα άτυπα με τον πρώτο των εναγομένων την ίδια χρονιά, δηλαδή το 1970, και εγώ έλαβα την χρήση του 1/2 εξ αδιαιρέτου του υπογείου και το ισόγειο διαμέρισμα, ενώ ο πρώτος των εναγομένων έλαβε στην χρήση του το 1/2 εξ αδιαιρέτου του υπογείου και το διαμέρισμα του ορόφου, και από τότε μέχρι σήμερα κάνουμε χρήση των χώρων αυτών, διαμένοντας σ` αυτούς και χρησιμοποιώντας το υπόγειο ως αποθηκευτικό χώρο, ενώ στο υπόλοιπο οικόπεδο ασκούμε τις στην φύση του προσιδιάζουσες πράξεις νομής και κατοχής, δηλαδή το οριοθετούσαμε, χρησιμοποιούσαμε τον υπόλοιπο ακάλυπτο χώρο ως αύλειο χώρο και άλλες πράξεις νομής και κατοχής.
Και ενώ έτσι είχε η νομική και πραγματική κατάσταση επί του ως άνω ακινήτου, ο πρώτος των εναγομένων συνέταξε μόνος του ενώπιον του συμβολαιογράφου Τυρνάβου, όπως μόλις προ ημερών πληροφορήθηκα, την υπ. αριθμ. ……. πράξη συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας στην οποία ισχυρίζεται ότι δήθεν είναι αποκλειστικός κύριος ολοκλήρου του οικοπέδου με το σ` αυτό κτίσμα και στη συνέχεια προέβη στην σύνταξη του υπ. αριθμ. … συμβολαίου γονικής παροχής του ιδίου ως άνω συμβολαιογράφου με το οποίο μεταβίβασε στις άλλες δύο εναγόμενες διαιρετούς χώρους της ως άνω οικοδομής τους οποίους είχε μόνος του καταστήσει διαιρετούς δια του προηγηθέντος συμβολαίου συστάσεως οριζοντίου ιδιοκτησίας, τα οποία συμβόλαια μετέγραψε στον Τόμο … και Αριθμούς … και … αντίστοιχα των βιβλίων μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου Γρεβενών.
Με βάση την αγωγή αυτή ζήτησε να αναγνωρισθεί συγκύριος σε ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου του ανωτέρω επιδίκου ακινήτου.
Το Εφετείο, με την προσβαλλομένη απόφασή του, απέρριψε την αγωγή, ως μη νόμιμη, διότι υπέλαβε ότι ο ενάγων ζητούσε να αναγνωρισθεί η συγκυριότητά του, κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου, όχι επί όλου του ακινήτου (οικοπέδου και οικοδομής), αλλά επί των διαιρετών χώρων της οικοδομής, που κείται επί του οικοπέδου, ήτοι ξεχωριστά επί του υπογείου, του ισογείου και του πρώτου υπέρ το ισόγειο ορόφου, με την αιτιολογία ότι για να αποκτηθεί συγκυριότητα επ`αυτών, έπρεπε προηγουμένως να έχει συσταθεί οριζόντια ιδιοκτησία με νόμιμο τρόπο και τέτοιο νόμιμο τρόπο δεν αποτελεί, όπως αναφέρθηκε στη νομική σκέψη, η σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας με χρησικτησία (έκτακτη ή τακτική).
`Ετσι, όπως έκρινε το Εφετείο, προέβη σε εσφαλμένη εκτίμηση του δικογράφου της αγωγής και παραβίασε τις διατάξεις των άρθρων 974 και 1045 επ. ΑΚ, τις οποίες και δεν εφήρμοσε. Συνεπώς, ο μοναδικός λόγος αναίρεσης από το άρθρο 559 αριθ.1 ΚΠολΔ με τον οποίο αποδίδεται πλημμέλεια της παραβίασης των ανωτέρω διατάξεων του ουσιαστικού δικαίου, είναι βάσιμος και πρέπει να γίνει δεκτός.678/2009 ΑΠ
Σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας. Δικαστική διανομή. Προϋποθέσεις αυτούσιας διανομής ορόφου ή διαμερίσματος. Απαιτείται σχετική συμβατική ρύθμιση. Αυτούσια διανομή με διαίρεση δύο χωριστών ιδιοκτησιών. Προσδιορισμός δικαστικών εξόδων.
…. εξέθεταν ότι είναι συγκύριοι με τον εναγόμενο κατά τον αναφερόμενο σε αυτήν τρόπο και τα αναφερόμενα ποσοστά συγκυριότητας επί των λεπτομερώς περιγραφόμενων αυτοτελών και ανεξάρτητων οριζόντιων ιδιοκτησιών ήτοι ενός ισογείου καταστήματος 99,60 τ.μ. και μιας υπόγειας αποθήκης επίσης 99,60 τ.μ., που βρίσκονται επί διωρόφου οικοδομής κτισμένης στο Χαλάνδρι, οδός ……. αρ…., η οποία έχει υπαχθεί στο σύστημα της οριζόντιας ιδιοκτησίας. Περαιτέρω, επικαλούμενοι ότι ο εναγόμενος και ήδη εφεσίβλητος αρνείται την εξώδικη διανομή τους, ζήτησαν τη λύση της υφιστάμενης κοινωνίας με την αυτούσια διανομή των επίκοινων ακινήτων, με τον αναφερόμενο στην αγωγή τρόπο αλλιώς αν κριθεί ότι η αυτούσια διανομή είναι ανέφικτη, να διαταχθεί η πώληση με πλειστηριασμό,ώστε καθένα, από τους κοινωνούς να λάβει μέρος του πλειστηριάσματος ανάλογο προς τη μερίδα του. Επί της αγωγής αυτής εκδόθηκε η 3765/2007 απόφαση που διέταξε την επανάληψη της συζήτησης, προκειμένου να διενεργηθεί πραγματογνωμοσύνη. Μετά τη διεξαγωγή της πραγματογνωμοσύνης εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση η οποία διέταξε τη λύση της υφιστάμενης μεταξύ των διαδίκων κοινωνίας με τη δια πλειστηριασμού πώληση των επίκοινων ακινήτων.
Περαιτέρω, από τις διατάξεις των άρθρων 3 § 1 και 5 του ν. 3741/1929 «περί της ιδιοκτησίας κατ` ορόφους» σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ, 480, 480Α και 481 του ΚΠολΔ, προκύπτει ότι επιτρέπεται η με δικαστική απόφαση αυτούσια διανομή ορόφου ή διαμερίσματος ως αυτοτελούς ακινήτου συνεστημένης ήδη οροφοκτησίας, όπως και επί κάθε άλλου ακινήτου, εφόσον είναι εφικτή η αυτούσια διανομή και επιπλέον α) δεν υπάρχει αντίθετη ειδική συμφωνία μεταξύ των συγκυρίων και των άλλων οροφοκτητών, β) δεν απαγορεύεται με τον κανονισμό της οριζόντιας ιδιοκτησίας η περαιτέρω διαίρεση των ορόφων ή διαμερισμάτων και γ) δεν βλάπτει τη χρήση των άλλων οροφοκτητών και δεν μειώνει την ασφάλεια αυτών ή του οικοδομήματος. Αυτονόητο είναι ότι κάθε μία από τις δευτερογενώς ιδρυόμενες νέες οροφοκτησίες θα συνδέεται αυτοδικαίως δηλαδή ανεξάρτητα από τη δήλωση του οροφοκτήτη που προβαίνει στη διαίρεση, με ορισμένη μερίδα αναγκαστικής συγκυριότητας στα κοινά μέρη του ακινήτου (Λήδα Πίψου: Δικαστική Διανομή, έκδ. 2006, § 12Β, σελ. 284, 285, Κων/νος Παπαδόπουλος: Αγωγές Εμπραγμάτου Δικαίου, έκδ. 1989, §§ 194 αρ. 1, 2 και 195 αρ. 3, ΑΠ 388/1990 Ε.Δ.Π. 1992 σελ. 7, ΕφΠειρ 918/1996, ΕλΔ 38.859, ΕφΠειρ 782/1995 ΕλΔ 37.1159).
Από … αποδεικνύονται τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: Τα επίκοινα ακίνητα είναι δύο οριζόντιες ιδιοκτησίες και συγκεκριμένα ένα κατάστημα και μία αποθήκη, που βρίσκονται στον ισόγειο και υπόγειο, αντίστοιχα, όροφο μιας διώροφης οικοδομής, που έχει κατασκευασθεί επί οικοπέδου 280,90 τ.μ. η οποία βρίσκεται στη θέση «ΑΧΛΑΔΟΚΑΜΠΟΣ» του Δήμου Χαλανδρίου, στο …. Ο.Τ. επί της οδού ………… αρ Η οικοδομή αυτή που αποτελείται από Υπόγειο, Ισόγειο, Πρώτο και Δεύτερο όροφο έχει υπαχθεί στο σύστημα της οριζόντιας ιδιοκτησίας, δυνάμει της νομίμως μεταγραφείσας υπ` αριθ. 4171/19.2.2001 πράξης συστάσεως οριζόντιας ιδιοκτησίας και ρύθμισης σχέσεως των συνιδιοκτητών της συμβολαιογράφου Ταμυνέων Στ.Απ. (τόμος … αριθμός …).
Όπως συνομολογούν οι διάδικοι στις εν λόγω οριζόντιες ιδιοκτησίες είναι συγκύριος με ποσοστό 50% εξ αδιαιρέτου ο εναγόμενος, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό συγκυριότητας 50% εξ αδιαιρέτου κατανέμεται στους ενάγοντες ως ακολούθως:….. Δηλαδή είναι δυνατόν να διανεμηθούν αυτουσίως το μεν ισόγειο κατάστημα με τη φυσική διαίρεση του σε δύο αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες (καταστήματα) εμβαδού το ένα (ανατολικό) 49,37 τ.μ. και το άλλο (δυτικό) 50,16 τ.μ., καθένα από τα οποία θα είναι γωνιαίο και θα έχει πρόσοψη και ανεξάρτητη κύρια είσοδο από την οδό ………, η δε υπόγεια αποθήκη με τη φυσική διαίρεση της σε δύο επίσης αυτοτελείς οριζόντιες ιδιοκτησίες (αποθήκες) εμβαδού η μία (ανατολική) 49,37 τ.μ. και η άλλη (δυτική) 50,16 τ.μ. Τον ως άνω τρόπο διανομής υποδεικνύει και ο διορισθείς κατά τα ως άνω πραγματογνώμονας….. 2840/2010 ΕΦ ΑΘ
Ακίνητα. Σύσταση οριζοντίου ή κάθετης ιδιοκτησίας. Τρόποι συστάσεως αυτής. Σύσταση με χρησικτησία (τακτική ή έκτακτη) δεν είναι δυνατή.
Εξάλλου, από τις διατάξεις των άρθρων 953, 954, 993, 1002, 1117 ΑΚ, 1, 14 του ν. 3741/1929, 1, 2 του ν. δ. 1024/1971, 1, 6 του ν. 1562/1985 και 480 Α` του ΚΠολΔ προκύπτει, ότι η έννομη σχέση της οριζόντιας ή (και) κάθετης ιδιοκτησίας μπορεί να συσταθεί μόνο με δικαιοπραξία (μονομερή εν ζωή δικαιοπραξία του κυρίου του ακινήτου, σύμβαση του κυρίου με τρίτο ή τρίτους, σύμβαση των συγκυρίων είτε μεταξύ τους είτε με τρίτο ή τρίτους, δωρεά αιτία θανάτου ή διαθήκη του κυρίου) ή με δικαστική απόφαση (σε δίκη διανομής κοινού ακινήτου ή μετά από αίτηση συγκυρίου ή συγκυρίων ακινήτου κατά ποσοστό τουλάχιστον 65%). Σύσταση της εν λόγω έννομης σχέσεως με χρησικτησία (τακτική ή έκτακτη) δεν είναι δυνατή. Και τούτο, διότι, πέραν του προβλεπόμενου ως άνω περιορισμένου κύκλου των τρόπων συστάσεως της, η επιτρεπόμενη κατ` άρθρο 993 ΑΚ νομή επί συστατικού μέρους πράγματος (ορόφου, διαμερίσματος κ. ά. )δεν μπορεί να οδηγήσει σε κτήση κυριότητας του με χρησικτησία, άρα ούτε στη σύσταση οροφοκτησίας. Επομένως, ο πρώτος λόγος του αναιρετηρίου, με τον οποίο, υπό την επίκληση του άρθρου 559 αρ. 1 ΚΠολΔ, αποδίδεται στο Εφετείο η αιτίαση, ότι, κατά παραβίαση των ως άνω διατάξεων του ουσιαστικού δικαίου, απέρριψε ως νόμω αβάσιμη την, περί συστάσεως με χρησικτησία κάθετος ιδιοκτησίας στο κοινό των διαδίκων ακίνητο, ένσταση του αναιρεσείοντος (εναγομένου) κατά της ειδικώς από 4-9-2004 αγωγής του αναιρεσιβλήτου, με την οποία εζητείτο η κοινωνία των διαδίκων στο επίδικο ακίνητο να λυθεί με διανομή και ειδικότερα να διαταχθεί η πώληση του με πλειστηριασμό και να διατεθεί το εκπλειστηρίασμα μεταξύ των διαδίκων, είναι αβάσιμος.
….”Ο ενάγων από του έτους 1953 μέχρι πού ήγειρε το έτος 1988 δια πρώτη φοράν αγωγήν διαμονής (ήτις και είχε απορριφθεί), δηλαδή επί 33 και πλέον έτη, ουδέποτε και με οποιοδήποτε τρόπο προέβαλλε αξίωση για διανομή του ακινήτου, αντίθετα δε, είχε συμπράξει, συμμετέχων σε σχετική κλήρωση (κατά τα ανωτέρω εις τον πρώτο λόγο της παρούσης αναφερόμενα), στην εξώδικη διανομή του ακινήτου και είχε αποδεχθεί την αποκλειστική κυριότητα των θηλέων αδελφών μας επί των διαμερισμάτων τους και των ανηκόντων εις αυτάς τμημάτων οικοπέδων, ως και, την ιδική μου αποκλειστική κυριότητα επί του περιελθόντος εις εμέ δια της μεταξύ μας κληρώσεως καταστήματος και κυρίως έχων και μη αποποιούμενος την αποκλειστική του κυριότητα επί των περιελθουσών εις αυτόν εκ της μεταξύ μας κληρώσεως ιδιοκτησιών.
Εκτοτε δε, εξεμεταλλεύετο αποκλειστικώς: τα εις αυτόν δια κληρώσεως περιελθόντα τμήματα του οικοπέδου μετά τον επ αυτών κτισμάτων και απεκέρδαινε από την δημιουργηθείσα κατάσταση διά της αποκλειστικής χρήσεως των δημιουργηθεισών χωριστών ιδιοκτησιών, δημιουργήσας ούτω την πεποίθηση εις εμέ, αλλά και εις τας ως άνω αδελφάς μας, ότι δεν θα προέβαλλε αξίωσιν περί διανομής.642/2012 ΑΠ
Οροφοκτησία. Δικαίωμα επ΄ αυτής αποκτάται με δικαιοπραξία ή διάταξη τελευταίας βουλήσεως και όχι με χρησικτησία. Ατυπη διανομή. Επιτρέπεται χρησικτησία εφ΄ όλου του οικοπέδου εξ αδιαιρέτου. Αναιρείται η προσβαλλόμενη απόφαση για ευθεία και εκ πλαγίου παραβίαση των διατάξεων για την απαγόρευση της κτήσεως κυριότητας με χρησικτησία σε οριζόντιες ιδιοκτησίες.
(Αναιρεί την 221/2006 απόφαση ΕφΚρήτης).
Από το συνδυασμό των άρθρων 953,954,1002, και 1117 ΑΚ, 1 και 14 του ν. 3741/1929 “περί ιδιοκτησίας κατ` ορόφους”, που διατηρήθηκε σε ισχύ με το άρθρο 54 του ΕισΝΑΚ, και 1 και 2 του ν.δ.1024/1971 “περί διηρημένης ιδιοκτησίας επί οικοδομημάτων ανεγειρόμενων επί ενιαίου οικοπέδου” προκύπτει, ότι, εκτός από τις περιπτώσεις σύστασης οροφοκτησίας με βάση τη διάταξη του άρθρου 480 Α` του Κ.Πολ.Δ, που προστέθηκε με το άρθρο 11 του ν.1562/1985 ή τις διατάξεις των άρθρων 1 και 6 του τελευταίου νόμου, χωριστή κυριότητα σε όροφο οικοδομής ή σε διαμέρισμα ορόφου μπορεί να συσταθεί μόνο με δικαιοπραξία του κυρίου ή των συγκυρίων του όλου ακινήτου, δηλαδή, είτε με σύμβαση του κυρίου και του αποκτώντος, είτε με σύμβαση μεταξύ των συγκυρίων του όλου ακινήτου, είτε με διάταξη τελευταίας δήλωσης, όχι όμως και με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία, η οποία, ας σημειωθεί, είναι δυνατή μόνο επί συνεστημένης ήδη χωριστής κυριότητας ορόφου ή διαμερίσματος. Η σύσταση, εξάλλου, της οροφοκτησίας περιβάλλεται τον τύπο του συμβολαιογράφου εγγράφου και της μεταγραφής. Δεν μπορεί, επομένως, κατά νόμο να αποκτηθεί κυριότητα με χρησικτησία, τακτική ή έκτακτη, σε τμήμα, όροφο ή δωμάτιο του όλου ακινήτου, ακόμη και αν το τμήμα αυτό είναι αυτοτελές και προορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, εφόσον το εν λόγω τμήμα δεν αποτελεί συνεστημένη ήδη οριζόντια ιδιοκτησία.
Στην προκείμενη περίπτωση, το Εφετείο, όπως προκύπτει από την προσβαλλόμενη απόφαση, δέχθηκε μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα: ” Με τον τρόπο αυτό περατώθηκε η ανέγερση διώροφης οικοδομής στο επίδικο οικόπεδο, η οποία αποτελείται από : α) υπόγειο με δύο διαμερίσματα, επιφανείας 58,007 τ.μ το καθένα, καθώς και βοηθητικό χώρο, επιφανείας 4,25 τ.μ για εγκαταστάσεις καλοριφέρ, β) ένα διαμέρισμα στο ισόγειο, επιφανείας 107,79 τ.μ., γ) ένα διαμέρισμα στον πρώτο όροφο, επιφανείας 107,79 τ.μ. και δ) το δώμα με την απόληξη του κλιμακοστασίου και μια αποθήκη, επιφανείας 22,71 τ.μ. Τ ίδιο έτος που αποπερατώθηκε η οικοδομή, έγινε και η άτυπη διανομή των κτισμάτων, μεταξύ των διαδίκων και ο μεν εφεσίβλητος – ενάγων – και ήδη αναιρεσίβλητος – πήρε στην αποκλειστική χρήση του, το διαμέρισμα του πρώτου ορόφου, το υπόγειο προς τον ακάλυπτο χώρο και την χρήση της ταράτσας, ο δε εκκαλών – εναγόμενος -και ήδη αναιρεσείων – το διαμέρισμα του ισογείου, το υπόγειο προς την οδό… και τη χρήση του ακάλυπτου χώρου.
Μετά την ανωτέρω άτυπη διανομή, ο εφεσίβλητος παραχώρησε το διαμέρισμα του πρώτου ορόφου της επίδικης οικοδομής στον άλλο αδελφό του …, στο οποίο ο τελευταίος εγκαταστάθηκε με την οικογένειά του, για δύο έτη, δηλαδή μέχρι το 1970, που ο εφεσίβλητος παντρεύτηκε και μετακόμισε σ` αυτό με τη σύζυγό του, στο οποίο και κατοικούν έκτοτε μέχρι την άσκηση της κρινόμενης αγωγής. Το δε υπόγειο διαμέρισμα προς τον ακάλυπτο χώρο, ο εφεσίβλητος εκμίσθωνε σε τρίτους, μεταξύ των οποίων ήταν η …, ενώ για ένα χρονικό διάστημα είχε παραχωρήσει τη χρήση τούτου στη μητέρα τους, της οποίας είχε αναλάβει την φροντίδα. Έτσι από τις αρχές του έτους 1968 συνεχώς και αδιαλείπτως, ο εφεσίβλητος νέμεται, αφενός το 1/2 εξ αδιαιρέτου του επίδικου οικοπέδου, αφετέρου τα τμήματα της οικοδομής, τα οποία είχε λάβει με την προαναφερθείσα άτυπη διανομή μεταξύ αυτού και του αδελφού του, δηλαδή το διαμέρισμα του πρώτου ορόφου, το υπόγειο προς τον ακάλυπτο χώρο και το δώμα της οικοδομής.
Συνεπώς, ο εφεσίβλητος έχει αποκτήσει με έκτακτη χρησικτησία συγκυριότητα κατά ποσοστό 1/2 αδιαιρέτου, τόσο στο επίδικο οικόπεδο, όσο και στην όλη οικοδομή που έχει ανεγερθεί επ` αυτού. Για πρώτη φορά αμφισβητήθηκε η συγκυριότητα του εφεσίβλητου επί των ανωτέρω από τον εκκαλούντα αδελφό του κατά το έτος 1989, που ο εκκαλών αρνήθηκε να υπογράψει σχετικό συμβολαιογραφικό έγγραφο για σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας επί των ανωτέρων ιδιοκτησιών, όταν αυτός κλήθηκε σε συμβολαιογράφο….” Με βάση τις παροδοχές αυτές και ειδικότερα εκείνη περί του ότι ο αναιρεσίβλητος απέκτησε με έκτακτη χρησικτησία συγκυριότητα κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου τόσο στο επίδικο ακίνητο, όσο και στην όλη οικοδομή που έχει ανεγερθεί σ` αυτό, δέχθηκε, στη συνέχεια, το Εφετείο ότι η εν λόγω οικοδομή, η οποία δεν έχει υπαχθεί στις διατάξεις των άρθρων 1002 και 1117 ΑΚ και στις διατάξεις του ν. 3741/1929, είναι δυνατόν να διανεμηθεί αυτουσίως σε δύο ισάξια μέρη, με τη σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας και μάλιστα με τη σύσταση διαιρεμένων, αυτοτελών και ανεξάρτητων οριζόντιων ιδιοκτησιών κατά μέρη ορόφων ιδιοκτησίας, ώστε κάθε ένας από τους συγκυρίους να λάβει ανάλογο προς τη μερίδα του ισάξιο μέρος της οικοδομής.
Eτσι, όμως, που έκρινέ το Εφετείο, παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 974, 1045, 953, 954, 1002 και 1117 του ΑΚ, καθώς και εκείνες των άρθρων 1 και 4 του ν. 3741/1929 και 1 και 2 του ν.δ 1024/1971 και στέρησε την απόφασή του από τη νόμιμη βάση της, αφού δέχθηκε, ότι :
1. ο αναιρεσίβλητος, νεμόμενος το 1/2 εξ αδιαιρέτου του επίδικου οικοπέδου, καθώς και τα τμήματα της οικοδομής, τα οποία είχε λάβει με την άτυπη διανομή (του έτους 1968) μεταξύ αυτού και του αδελφού του, δηλαδή το διαμέρισμα του πρώτου ορόφου, το υπόγειο προς τον ακάλυπτο χώρο και το δώμα της οικοδομής, απέκτησε με έκτακτη χρησικτησία συγκυριότητα κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου τόσο στο επίδικο οικόπεδο, όσο και στην όλη οικοδομή που έχει ανεγερθεί σ` αυτό, δεχθέν έτσι συγκυριότητα της όλης οικοδομής, μολονότι η νομή του αναιρεσιβλήτου αφορούσε διακριτούς και συγκεκριμένους χώρους,
2. περαιτέρω δε ότι είναι δυνατή η αυτούσια διανομή της εν λόγω οικοδομής με τον τρόπο που αναφέρεται στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση, μολονότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, δεν χωρεί, κατά νόμο, έκτακτη χρησικτησία, σε μη συνεστημένες οριζόντιες ιδιοκτησίες.2057/2009 ΑΠ
Οριζόντιος ιδιοκτησία. Δεν είναι δυνατή η απόκτηση κυριότητας με χρησικτησία σε τμήμα, όροφο ή δωμάτιο του όλου ακινήτου, ακόμα και αν το τμήμα αυτό είναι αυτοτελές και προορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, εφόσον το εν λόγω τμήμα δεν αποτελεί ήδη συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία. Απορρίπτει την αγωγή ως μη νόμιμη.
Δεν μπορεί, επομένως, κατά νόμο να αποκτηθεί κυριότητα με χρησικτησία, τακτική ή έκτακτη, σε τμήμα, όροφο ή δωμάτιο του όλου ακινήτου, ακόμη και αν το τμήμα αυτό είναι αυτοτελές και προορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, εφόσον το εν λόγω τμήμα δεν αποτελεί συνεστημένη ήδη οριζόντια ιδιοκτησία (βλ. ΑΠ 2057/2009 ΝοΒ 2010.1990, ΑΠ 678/2009 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ, ΑΠ 779/2008 ΕλλΔνη 2010.762, ΑΠ 630/2006 ΕλλΔνη 2006.1068, ΑΠ 602/2001 ΕλλΔνη 2002.154, ΑΠ 722/1993 ΕλλΔνη 1995.98, ΑΠ 885/1985 ΝοΒ 1986.839, ΕφΠειρ 648/2006 ΕλλΔνη 2009.258, ΕφΠατ 828/2004 ΑχΝομ 2005.314, ΕφΠατ 472/2004 ΑχΝομ 2005.662, ΕφΑΘ 1129/2003 ΕΔΠ 2003.237, ΠολΠρωτΑΘ 3746/2011 Τράπεζα Νομικών Πληροφοριών ΝΟΜΟΣ, ΠολΠρωτΑΘ 5872/1998 ΑρχΝ 2002.356). 1903/2012 ΠΠΡ ΑΘ
Οριζόντια ιδιοκτησία και τρόποι σύστασης αυτής. Δεν μπορεί να αποκτηθεί κυριότητα με χρησικτησία σε τμήμα, όροφο ή δωμάτιο του όλου ακινήτου, αν δεν έχει συσταθεί οριζόντια ιδιοκτησία επ΄ αυτού. Η τελευταία δεν μπορεί να συσταθεί με χρησικτησία, τακτική ή έκτακτη.
Η σύσταση, εξάλλου, της οροφοκτησίας περιβάλλεται τον τύπο του συμβολαιογράφου εγγράφου και της μεταγραφής. Δεν μπορεί, επομένως, κατά το νόμο να αποκτηθεί κυριότητα με χρησικτησία, τακτική ή έκτακτη, σε τμήμα, όροφο ή δωμάτιο του όλου ακινήτου, ακόμη και αν το τμήμα αυτό είναι αυτοτελές και προορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, εφόσον το εν λόγω τμήμα δεν αποτελεί συνεστημένη ήδη οριζόντια ιδιοκτησία. Στην προκείμενη περίπτωση, με τον πρώτο, κατά το πρώτο μέρος, λόγω της αναίρεσης προβάλλεται η από τον αριθμό 1 του άρθρου 559 Κ. Πολ. Δ. πλημμέλεια, γιατί το Εφετείο, με το να δεχθεί ως ουσιαστικά βάσιμη την ένδικη αναγνωριστική περί συγκυριότητας ακινήτου αγωγή της ήδη αναιρεσίβλητης, στηριζόμενη στην κτήση της συγκυριότητάς της στο επίδικο ακίνητο (τμήμα παλαιάς οικοδομής) με έκτακτη χρησικτησία, αντί να απορρίψει αυτήν ως μη νόμιμη, γιατί δεν χωρεί κτήση κυριότητας σε τμήμα του όλου ακινήτου, έστω και αν αυτό είναι αυτοτελές και περιορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, με χρησικτησία, παραβίασε ευθέως τις ουσιαστικού δικαίου διατάξεις των άρθρων 953, 954, 1002, 1054 ΑΚ, 12, 3 και 4 του ν. 3741/1929.
Με βάση το ιστορικό αυτό ζήτησε στη συνέχεια η αναιρεσίβλητη να αναγνωριστεί συγκυρία του προμνημονευόμενου διαιρετού οικοπεδικού τμήματος με την πάνω σ` αυτό ήδη υπάρχουσα οικία κατά ποσοστό 1/2 εξ αδιαιρέτου. Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η ένδικη αναγνωριστική περί κυριότητας ακινήτου αγωγή της αναιρεσίβλητης είναι νόμιμη, στηριζόμενη στις διατάξεις των άρθρων 1054 ΑΚ και 70 ΚΠολΔ, αφού, κατά τα ειδικότερα εκτιθέμενα σ` αυτή, βάση της συγκυριότητας της αναιρεσίβλητης είναι η έκτακτη χρησικτησία επί διαιρετού οικοπεδικού τμήματος και όχι η έκτακτη χρησικτησία επί της υπάρχουσας σ` αυτό οικοδομής, που δεν αποτελεί συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία και, συνακόλουθα, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη λεχθεί στη νόμιμη σκέψη της παρούσας, δεν είναι επιτρεπτή κατά νόμο. Το Εφετείο, επομένως, που, με την προσβαλλόμενη απόφαση, έκρινε σιωπηρά (ορισμένη και) νόμιμη την εν λόγω αγωγή και ακολούθως, μετά την εκτίμηση των αποδείξεων, τη δέχθηκε ως και κατ` ουσίαν βάσιμη, δεν αρκέστηκε σε λιγότερα στοιχεία απ` αυτά που αποτελούν οι διατάξεις ουσιαστικού δικαίου που προπαρατέθηκαν για την κτήση της κυριότητας σε διαιρετό τμήμα οικοδομής με έκτακτη χρησικτησία, γι` αυτό και ο ήδη εξεταζόμενος αναιρετικός λόγος είναι απορριπτέος ως αβάσιμος. 779/2008 ΑΠ
Ιδιοκτησία κατ` ορόφους. Το υπέδαφος, στο οποίο έχει ανεγερθεί η
οροφοκτησία, εφόσον δεν ορίζεται κάτι διαφορετικό στη σύσταση, είναι κοινόκτητο, με αποτέλεσμα να μην δικαιούται ιδιοκτήτης χωριστής ιδιοκτησίας να το ενσωματώσει στην ιδιοκτησία του, έστω και άν δεν βλάπτει άμεσα τις λοιπές ιδιοκτησίες. Δεν είναι δυνατή η σύσταση οροφοκτησίας με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία.
Κατά την κρατούσα στη νομολογία άποψη δεν είναι δυνατή η σύσταση οροφοκτησίας με τακτική ή έκτακτη χρησικτησία (βλ. ΑΠ 722/93 Ελλ. Δνη, 36,99 ΑΠ 885/85 ΝΟΒ 34, 839 ΑΠ 1705/81 ΝΟΒ 39, 1060).
Συνεπώς δεν μπορεί κατά νόμο να αποκτηθεί κυριότητα με χρησικτησία σε τμήμα, ή όροφο ή δωμάτιο της όλης οικοδομής, ακόμη και αν το τμήμα τούτο είναι αυτοτελές και προορισμένο για αυτοτελή χρήση και εκμετάλλευση, εφόσον τούτο αποτελεί νομίμως συνεστημένη οριζόντια ιδιοκτησία (βλ. ΑΠ 726/1998 ΕΔΠ 1998, 291 ΑΠ 121/93 Ελλ Δνη 36, 1135 κ.λ.π).
Ούτε εξάλλου δύναται ιδιοκτήτης οριζόντιας ιδιοκτησίας νa απολέσει με αχρησία- παραγραφή το δικαίωμα συμμετοχής του στην κοινή χρήση επί των εν λόγω μερών. 602/2001 ΑΠ
Σύσταση οριζοντίου ιδιοκτησίας. Τρόποι σύστασης. Χρησικτησία. Δεν είναι δυνατή σύσταση οριζόντιας ιδιοκτησίας με χρησικτησία.
Επειδή ως συνάγεται εκ του συνδυασμού των διατάξεων των άρθρων 953, 954, 1002 ΑΚ και των τοιούτων του ν. 3741/1929, χωριστή κυριότης επί ορόφου ή διαμερίσματος συνιστάται το πρώτον μόνον δια δικαιοπραξίας του κυρίου (ή των κυρίων) του όλου ακινήτου, τουτέστιν είτε δια συμβάσεως μεταξύ των κυρίων ή μεταξύ τούτων και του αποκτώντος, είτε δια διατάξεως τελευταίας βουλήσεως, ουχί δε και δια χρησικτησίας, τακτικής ή εκτάκτου, δι` ης (χρησικτησίας) δύναται απλώς μεταγενεστέρως να αποδειχθή το επί αυτοτελούς διαμερίσματος συσταθέν ως άνω νομίμως δικαίωμα κυριότητος και ν` αποκτηθή υπ` άλλου. 885/1985 ΑΠ
