Ευρωπαϊκό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας – Προϊόν καθαρισμού καπνοδόχων – Αντιγραφή και απομίμηση εφεύρεσης – Αθέμιτος ανταγωνισμός – Αντίθεση στα χρηστά ήθη – Τεκμήριο νομιμότητας διπλώματος ευρεσιτεχνίας – Προσβολή δικαιώματος ευρεσιτεχνίας – Παραχώρηση άδειας εκμετάλλευσης προϊόντος – Αποκατάσταση ζημίας από πράξη αθέμιτου ανταγωνισμού – Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης -.
Μία εφεύρεση θεωρείται ότι εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα αν, κατά την κρίση ειδικού, δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής. Μία εφεύρεση, θεωρείται επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής αν το αντικείμενο της μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιονδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας. Ελέγχονται μόνο οι τυπικές προϋποθέσεις της αίτησης και οι αρνητικές ουσιαστικές προϋποθέσεις χορήγησης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, με συνέπεια τη δυνατότητα χορήγησης του σχετικού διπλώματος χωρίς να συντρέχουν οι κατά το νόμο όροι έκδοσης αυτού και τη δημιουργία, περαιτέρω, νομίμου μαχητού τεκμηρίου περί συνδρομής των ουσιαστικών προϋποθέσεων για τη χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Το τεκμήριο νομιμότητας του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ως διοικητικής πράξης ανατρέπεται και το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μπορεί να κηρυχθεί άκυρο με δικαστική απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου διότι έλειπε μία από τις ουσιαστικές θετικές προϋποθέσεις χορήγησής του. Έτσι ο επικαλούμενος την ακυρότητα του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ως ενάγων ή ενιστάμενος οφείλει να επικαλεστεί και αποδείξει τους λόγους ακυρότητας του διπλώματος, ότι η εφεύρεση δεν είναι νέα, αλλά ανήκει στη στάθμη της τεχνικής, πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για τη χορήγηση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, είτε ότι δεν εμπεριέχει εφευρετική ιδέα, είτε ότι δεν είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής. Στην προκειμένη, η εφεύρεση επινοήθηκε στα πλαίσια ανεύρεσης ενός προϊόντος για την αντιμετώπιση του προβλήματος που δημιουργείται σε κάθε εγκατάσταση που έρχεται σε επαφή με τη φωτιά ή καπνό (θερμάστρες, εστίες τζακιού, καπναγωγοί κλπ), όπου με την πάροδο του χρόνου επί των τοιχωμάτων αυτής σχηματίζεται ένα στρώμα, αποτελούμενο από καπνιά, τέφρα και πίσσα. Το προϊόν που εισάγει από προμηθευτή της στην Πολωνία η εναγομένη και διανέμει στην ελληνική αγορά, αποτελεί πιστή αντιγραφή και απομίμηση της εφεύρεσης για την οποία έχει χορηγηθεί το άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην πρώτη ενάγουσα. Με την κυκλοφορία δε του προϊόντος αυτού στην ελληνική αγορά προσβάλλεται το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας της πρώτης ενάγουσας. Η εναγομένη ενήργησε με σκοπό ανταγωνισμού προς τη δεύτερη ενάγουσα και οι πράξεις της αυτές ήταν αντίθετες στα χρηστά ήθη. Επιδίκαση αποζημίωσης για θετική ζημία, χρηματικής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης , απόσυρση από την ελληνική αγορά όλων των ποσοτήτων του προϊόντος που έχει διαθέσει και δημοσίευση του διατακτικού της απόφασης σε ημερήσιες εφημερίδες.
ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1586/2012
ΤΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΤΜΗΜΑ: 16ο
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Πάνο Πετρόπουλο, Πρόεδρο Εφετών, Παρασκευή Τσούμαρη, Κωνσταντίνα Ταμβάκη – Εισηγήτρια, Εφέτες, και από τη Γραμματέα Ιωάννα Ξανθάκη.
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του στις 24 Νοεμβρίου 2011 για να δικάσει την υπόθεση μεταξύ:
ΤΩΝ ΕΚΚΑΛΟΥΣΩΝ- ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΩΝ: 1) Εταιρίας με την επωνυμία «E. SA/NV», που εδρεύει στο Βέλγιο και εκπροσωπείται νόμιμα και 2) Ανώνυμης Εταιρίας με την επωνυμία «Ε. ΑΕΒΕ», που εδρεύει στην Παιανία Αττικής και εκπροσωπείται νόμιμα, οι οποίες εκπροσωπήθηκαν με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δικ. από τον πληρεξούσιο δικηγόρο τους, Χρήστο Δεμερούκα.
ΤΗΣ ΕΦΕΣΙΒΛΗΤΗΣ – ΕΚΚΑΛΟΥΣΑΣ: Εταιρίας Περιορισμένης Ευθύνης με την επωνυμία «M. LTD», που εδρεύει στις Αχαρνές Αττικής και εκπροσωπείται νόμιμα, η οποία εκπροσωπήθηκε με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δικ. από την πληρεξούσια δικηγόρο της, Βεατρίκη Τασιούλη.
Οι ενάγουσες και ήδη εκκαλούσες – εφεσίβλητες με την από 15 Απριλίου 2008 αγωγή τους προς το Πολυμελές Πρωτοδικείο Αθηνών, που έχει κατατεθεί με αριθμό 3829/2008, ζήτησαν να γίνουν δεκτά τα όσα αναφέρονται σʼ αυτήν.
Το Δικαστήριο εκείνο εξέδωσε την υπʼ αριθμόν 3786/2010 οριστική του απόφαση με την οποία δέχθηκε κατά ένα μέρος την αγωγή.
Την απόφαση αυτή προσέβαλαν οι εκκαλούσες με τις από 22 Ιουλίου 2010 και 8 Νοεμβρίου 2010 αντίθετες εφέσεις τους προς το Δικαστήριο τούτο, που έχουν κατατεθεί με αριθμούς 6744/2010 και 9918/2010 αντίστοιχα.
Η υπόθεση εκφωνήθηκε από τη σειρά του οικείου πινακίου και συζητήθηκε.
Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των διαδίκων κατέθεσαν εμπρόθεσμα τις προτάσεις τους και παραστάθηκαν στο ακροατήριο του Δικαστηρίου τούτου με δήλωση του άρθρου 242 παρ. 2 του Κ.Πολ.Δικ.
ΜΕΛΕΤΗΣΕ ΤΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΙΑ
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
Η υπό κρίση από 22-7-2010 έφεση (αριθμ. εκθ. καταθ. 6744/29-7-2010) των εναγουσών και η από 8-11-2010 έφεση (αριθμ. εκθ. καταθ. 9918/29-11-2010) της εναγομένης κατά της 3786/2010 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, που εκδόθηκε αντιμωλία των διαδίκων κατά την τακτική διαδικασία, ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα, αφού οι διάδικοι δεν επικαλούνται, ούτε προκύπτει επίδοση της εκκαλουμένης απόφασης (άρθρα 495 παρ. 1, 2, 498, 511, 513 παρ. 1β, 516 παρ. 1, 517 και 518 παρ. 2 ΚΠολΔ). Πρέπει, επομένως, να γίνουν τυπικά δεκτές οι εφέσεις και αφού συνεκδικαστούν λόγω πρόδηλης συνάφειας και για οικονομία χρόνου και εξόδων (άρθρα 246, 524, 591 ΚΠολΔ), να ερευνηθούν περαιτέρω, κατά την ίδια ως άνω διαδικασία, ως προς το παραδεκτό και βάσιμο των λόγων τους (άρθρο 533 παρ.1 ΚΠολΔ).
Στην από 15-4-2008 αγωγή (αριθμ. εκθ. καταθ. 83225/3829/18-4-2008), εκτίθεται ότι η πρώτη ενάγουσα αλλοδαπή ανώνυμη εταιρεία είναι δικαιούχος του …… ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας, που μετάφραση αυτού κατατέθηκε νομότυπα στον ελληνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας με αριθμό …., για την εφεύρεση ενός νέου τύπου προϊόντος και μεθόδου παρασκευής αυτού για τον καθαρισμό των αποτελεσμάτων καύσεως (κάπνα, πουρί) από καπνοδόχους, θερμάστρες κλπ, όπως λεπτομερώς περιγράφεται, με ισχύ του διπλώματος μέχρι την 5-4-2021. Κατ’ εφαρμογή της εφεύρεσης η πρώτη ενάγουσα κατασκευάζει το προϊόν, που διανέμεται στην ελληνική αγορά από τη δεύτερη ενάγουσα, αποκλειστική αντιπρόσωπο της πρώτης στην Ελλάδα, ως καθαριστικός κορμός τζακιού με το όνομα «F. R.». Την 22-10-2007 οι ενάγουσες πληροφορήθηκαν ότι η εναγομένη εταιρεία κατασκευάζει και διαθέτει στην ελληνική αγορά το προϊόν με την ονομασία «Κ. T.», που αποτελεί προϊόν αντιγραφής και πιστής απομίμησης της άνω εφεύρεσης. Η εναγομένη ενήργησε εν γνώσει της ότι υπάρχει το άνω κατοχυρωμένο από την πρώτη ενάγουσα δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, με σκοπό αθέμιτου ανταγωνισμού, κατά τρόπο αντίθετο στα χρηστά ήθη και τη συναλλακτική καλή πίστη, προκαλώντας ζημία, στη μεν πρώτη ενάγουσα, ίση προς το ανάλογο τίμημα της ετήσιας άδειας εκμετάλλευσης, από 100.000 ευρώ και στη δεύτερη ενάγουσα κατά το ποσό των 17.923,24 ευρώ, ως διαφυγόν κέρδος λόγω μειώσεως των πωλήσεων του άνω προϊόντος στην ελληνική αγορά κατά το έτος 2007, όπως λεπτομερώς προσδιορίζεται, ενώ αμφότερες οι ενάγουσες εταιρείες υπέστησαν ηθική βλάβη, διότι επλήγη η επαγγελματική πίστη και φήμη τους και το εμπορικό τους μέλλον. Ενόψει αυτών ζητείται α) να υποχρεωθεί η εναγομένη να άρει την προσβολή των δικαιωμάτων τους και ειδικά να παύσει την κατασκευή, προώθηση και εμπορία του επίδικου προϊόντος με την ονομασία «Κ. T.», που ενσωματώνει την προσβαλλόμενη εφεύρεση, καθώς και κάθε άλλη πράξη που αποτελεί προσβολή του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας και αθέμιτο ανταγωνισμό και να παραλείψει κάθε τέτοια προσβολή στο μέλλον, β) να αναγνωρισθεί ότι η εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει ως αποζημίωση το ποσό των 100.000 ευρώ στην πρώτη ενάγουσα και το ποσό των 17.923,24 ευρώ στη δεύτερη ενάγουσα και για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης το ποσό των 100.000 ευρώ σε κάθε ενάγουσα, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής, γ) να κηρυχθεί η απόφαση που θα εκδοθεί προσωρινά εκτελεστή, δ) να απειληθεί κατά της εναγομένης χρηματική ποινή 3.000 ευρώ για κάθε παράβαση της απόφασης, που θα εκδοθεί, ε) να διαταχθεί η δημοσίευση του διατακτικού της απόφασης του Δικαστηρίου τούτου, με δαπάνη της εναγομένης, δυο φορές σε δύο ημερήσιες εφημερίδες των Αθηνών και μία φορά σε ημερήσια ξενόγλωσση εφημερίδα των Αθηνών, με επιμέλεια των εναγουσών, στ) να υποχρεωθεί η εναγομένη να καταστρέψει τα προϊόντα που κατασκευάστηκαν και προσβάλλουν το ως άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Επί της αγωγής εκδόθηκε η εκκαλούμενη απόφαση, δια της οποίας απορρίφθηκε ως απαράδεκτο λόγω αοριστίας το κεφάλαιο της αποζημίωσης της πρώτης ενάγουσας που αφορά το τίμημα της άδειας εκμετάλλευσης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, και κατά τα λοιπά η αγωγή έγινε δεκτή εν μέρει ως ουσιαστικά βάσιμη. Κατά της πρωτόδικης απόφασης παραπονούνται οι διάδικοι, για τους αναφερόμενους λόγους, που ανάγονται σε εσφαλμένη εφαρμογή του νόμου και κακή εκτίμηση των αποδείξεων και ζητούν α) οι μεν ενάγουσες, με την πρώτη υπό κρίση έφεση, να μεταρρυθμιστεί η απόφαση, προκειμένου να γίνει δεκτή καθ’ ολοκληρίαν η αγωγή, 2) η δε εναγομένη, με τη δεύτερη υπό κρίση έφεση, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση, προκειμένου να απορριφθείη αγωγή.
Από τις διατάξεις των άρθρων 5 παρ. 1, 6 παρ. 1, 7 παρ. 1 και 2, 10 παρ. 1, 11 παρ. 1, 12 παρ. 1, 3 και 17 ν. 1733/1987 «Περί μεταφοράς τεχνολογίας, εφευρέσεων, τεχνολογικής καινοτομίας και σύστασης επιτροπής ατομικής ενέργειας», συνάγονται τα εξής : το δικαίωμα σε εφεύρεση δημιουργείται με την απονομή του προβλεπόμενου στο νόμο αυτό διπλώματος ευρεσιτεχνίας, η διάρκεια ισχύος του οποίου είναι 20 έτη από την επομένη της κατάθεσης της οικείας δήλωσης (αίτησης απονομής). Το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας παρέχει στον κάτοχό του το αποκλειστικό δικαίωμα να εκμεταλλεύεται παραγωγικά την εφεύρεση και αντίστοιχα να απαγορεύει σε κάθε άλλον να εκμεταλλεύεται παραγωγικά την εν λόγω εφεύρεση χωρίς τη συναίνεσή του. Σε περίπτωση προσβολής του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας, ο κάτοχος αυτού δικαιούται να απαιτήσει την άρση της προσβολής και την παράλειψή της στο μέλλον, ενώ σε περίπτωση υπαίτιας (από δόλο ή αμέλεια) προσβολής αυτού, δικαιούται να απαιτήσει από τον προσβολέα αποζημίωση και χρηματική ικανοποίηση για την ηθική του βλάβη κατ’ άρθρο 932 ΑΚ. Η αποζημίωση αφορά επιλεκτικά ή την αποκατάσταση της περιουσιακής του ζημίας (θετικής ή αποθετικής), που πράγματι υπέστη κατά τις διατάξεις των άρθρων 297-298 ΑΚ, είτε την απόδοση της ωφέλειας από την αθέμιτη εκμετάλλευση της ευρεσιτεχνίας, είτε την καταβολή ποσού αναλόγου προς το τίμημα (αντάλλαγμα) που θα εισέπραττε στην περίπτωση που θα παραχωρούσε άδεια εκμετάλλευσης της ευρεσιτεχνίας (ΑΠ 1192/2003 ΕΔνη 2005, 449, ΕΘεσ 1816/2009 ΔΕΕ 2010, 881, ΕΘεσ 467/2009 Αρμ 2010, 1014). Στην τελευταία αυτή περίπτωση ο προσβληθείς πρέπει να αποδείξει το ύψος του ανταλλάγματος που ισχύει στην αγορά για τη συγκεκριμένη εφεύρεση, αν έχει δημιουργηθεί τέτοια ή εκείνο που καταβάλλεται σε παρόμοιες περιπτώσεις, δηλαδή θα αναζητηθεί το αντικειμενικά εύλογο αντάλλαγμα (βλ. Θ. Λιακόπουλου «Βιομηχανική Ιδιοκτησία» εκδ. ε’ σελ.’ 141-145, Β. Αντωνόπουλου «Βιομηχανική Ιδιοκτησία» εκδ. 2005 παρ. 1013 – 1015). Στην προκειμένη περίπτωση με την υπό κρίση αγωγή, όπου περιγράφεται η εφεύρεση για την οποία χορηγήθηκε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, ο χρόνος ισχύος αυτού, η χρήση για την οποία προορίζεται η εφεύρεση και η αγορά στην οποία απευθύνεται το παραγόμενο προϊόν, προσδιορίζεται η αποζημίωση υπέρ της πρώτης ενάγουσας ως δικαιούχου του διπλώματος ευρεσιτεχνίας στο αντίστοιχο τίμημα που θα εισέπραττε αυτή σε περίπτωση παραχώρησης της άδειας εκμετάλλευσης της ευρεσιτεχνίας για ένα έτος, υπολογιζόμενο στο ποσό των 100.000 ευρώ, ως αντικειμενικά εύλογο τίμημα. Έτσι, το σχετικό αίτημα δεν είναι αόριστο, σύμφωνα με τις σκέψεις που προεκτέθηκαν, ώστε το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που απέρριψε τούτο ως απαράδεκτο λόγω αοριστίας, έσφαλε περί την εφαρμογή του νόμου και ο σχετικός πρώτος λόγος της πρώτης υπό κρίση έφεσης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος.
Από τις διατάξεις των παρ. 1,3,4 και 5 του άρθρου 5 του άνω νόμου 1733/1987 προκύπτει ότι θετικές ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση έγκυρου διπλώματος ευρεσιτεχνίας είναι το «νέο» της εφεύρεσης, η εφευρετική δραστηριότητα ως περιεχόμενο αυτής και η επιδεκτικότητα της εφεύρεσης προς βιομηχανική εφαρμογή. Νέα κρίνεται μια εφεύρεση αν δεν ανήκει στη στάθμη της τεχνικής και ως τέτοια νοείται κάθε τι που είναι γνωστό οπουδήποτε στον κόσμο (αρχή της οικουμενικότητας) από γραπτή ή προφορική περιγραφή ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο, πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για τη χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Έτσι, το στοιχείο του «νέου» θεωρείται ότι υπάρχει, όταν πρόκειται μεν για παραγωγή προϊόντος, αν το προϊόν αυτό διαφέρει από τα ομοειδή του προϊόντα με ουσιώδη νέα χαρακτηριστικά, όταν πρόκειται δε για παραγωγή αποτελέσματος, αν εμφανίζει αξιόλογη βελτίωση ήδη γνωστού αποτελέσματος, ανεξαρτήτως του αν η βελτίωση αφορά μόνο στον τρόπο παραγωγής ή μόνο στο αποτέλεσμα ή στη μείωση της δαπάνης παραγωγής του ή και όλα μαζί και δεν εμφανίζεται σαν απλή προσαρμογή στοιχείων μεθόδων που είναι ήδη γνωστά, χωρίς αξιόλογο αποτέλεσμα ή βελτίωση ή σαν απλή νέα χρήση ενός μέσου που είναι γνωστό σε αντικείμενα άλλα, από εκείνα στα οποία είχε χρησιμοποιηθεί προηγουμένως, κατά τον ίδιο όμως τρόπο κατά τον οποίο πάντοτε γινόταν η χρησιμοποίησή του, για να επιτευχθεί το ίδιο αποτέλεσμα (ΑΠ 545/1996 ΕΔνη 39, 1314, ΑΠ 1588/1991 ΕΕμπΔ 1992, 146, ΕφΑΘ 9505/1999 ΔΕΕ 2000, 271, ΕφΘεσ 2333/2005 ΕπισκΕΔ 2006, 474, ΕφΘεσ 209/1996 Αρμ 50, 603). Μία εφεύρεση θεωρείται ότι εμπεριέχει εφευρετική δραστηριότητα αν, κατά την κρίση ειδικού, δεν προκύπτει με προφανή τρόπο από την υπάρχουσα στάθμη της τεχνικής. Μία εφεύρεση, τέλος, θεωρείται επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής αν το αντικείμενο της μπορεί να παραχθεί ή να χρησιμοποιηθεί σε οποιονδήποτε τομέα παραγωγικής δραστηριότητας. Εξάλλου, κατά θεμελιώδη αρχή του δικαίου της ευρεσιτεχνίας, που εξαγγέλλεται από το άρθρο 1 του ανωτέρω νόμου, διπλώματα ευρεσιτεχνίας παραχωρούνται μόνο σε εφευρέσεις που πληρούν τις ουσιαστικές προϋποθέσεις προστασίας που προβλέπει ο νόμος. Όμως η ύπαρξη των στοιχείων της εφεύρεσης και η συνδρομή των ουσιαστικών προϋποθέσεων προστασίας αυτής με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, ελέγχονται σε περιορισμένη έκταση πριν από την παραχώρηση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τα άρθρα 7 και 8 του ανωτέρω νόμου, ελέγχονται μόνο οι τυπικές προϋποθέσεις της αίτησης και οι αρνητικές ουσιαστικές προϋποθέσεις χορήγησης του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, με συνέπεια τη δυνατότητα χορήγησης του σχετικού διπλώματος χωρίς να συντρέχουν οι κατά το νόμο όροι έκδοσης αυτού και τη δημιουργία, περαιτέρω, νομίμου μαχητού τεκμηρίου περί συνδρομής των ουσιαστικών προϋποθέσεων για τη χορήγηση διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Το τεκμήριο νομιμότητας του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ως διοικητικής πράξης ανατρέπεται και το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μπορεί να κηρυχθεί άκυρο με δικαστική απόφαση του αρμόδιου δικαστηρίου είτε διότι έλειπε μία από τις άνω ουσιαστικές θετικές προϋποθέσεις χορήγησής του είτε για κάποιον από τους λοιπούς λόγους, που περιοριστικά αναφέρονται στο άρθρο 15 του άνω νόμου. Γίνεται δε δεκτό ότι η ακυρότητα αυτή μπορεί να προβληθεί όχι μόνο με αγωγή ή ανταγωγή, αλλά και με ένσταση. Έτσι ο επικαλούμενος την ακυρότητα του διπλώματος ευρεσιτεχνίας ως ενάγων ή ενιστάμενος οφείλει να επικαλεστεί και αποδείξει τους λόγους ακυρότητας του διπλώματος, ότι η εφεύρεση δεν rival νέα, αλλά ανήκει στη στάθμη της τεχνικής, με την έννοια που προαναφέρθηκε, πριν από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης για τη χορήγηση του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, είτε ότι δεν εμπεριέχει εφευρετική ιδέα, είτε ότι δεν είναι επιδεκτική βιομηχανικής εφαρμογής (Θ. Λιακοπούλου, οπ. αν σελ. 253-254 ΕφΑθ 4999/2010 ΔΕΕ 2011, 188, ΕφΘεσ 348/2010 ΕΠΙΣΚΕΜΠΔ 2011, 166, ΕφΑθ 1852/1997 ΕΠΙΣΚΕΜΠΔ 1997, 992). Περαιτέρω με τη διάταξη του άρθρου 1 ν. 146/1914 απαγορεύεται κατά τις εμπορικές, βιομηχανικές, εργολαβικές ή γεωργικές συναλλαγές, κάθε προς το σκοπό ανταγωνισμού γενόμενη πράξη αντικείμενη στα χρηστά ήθη και ότι ο παραβάτης δύναται να εναχθεί προς παράλειψη και προς ανόρθωση της προσγενόμενης ζημίας. Από τη ρήτρα αυτή συνάγεται ειδικότερα ότι ουσιώδες στοιχείο για θεμελίωση της απαίτησης προς αποκατάσταση της ζημίας, θετικής ή αποθετικής, ή προς χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη, η οποία ζημία ή βλάβη του προαναφερόμενου προσώπου προήλθε από τη φερόμενη ως συνιστώσα τον αθέμιτο ανταγωνισμό πράξη του τρίτου, είναι και το να εκτελείται η πράξη αυτή προς το σκοπό ανταγωνισμού προς το ασκούμενο από τον παθόντα εμπόριο κλπ και να αντίκειται στα χρηστά ήθη. Αντίθεση της πράξης στα χρηστά ήθη υπάρχει, όταν αυτή προσκρούει στο αίσθημα και στην αντίληψη κάθε ορθά και δίκαια σκεπτόμενου ανθρώπου, μέσα στο συναλλακτικό κύκλο στον οποίο εκδηλώνεται η αθέμιτη πράξη, δηλαδή όταν χρησιμοποιούνται τρόποι και μέσα αντίθετα προς την ομαλή ηθικότητα των συναλλαγών (ΑΠ 1192/2003 ΕΔνη 2005, 449, ΑΠ 72/2001 ΕΔνη 42, 904, ΑΠ 1780/1999 ΕΔνη 41, 973, ΕΘεσ 1816/2009 οπ. αν.).
Από την εκτίμηση των ενόρκων καταθέσεων των μαρτύρων, που εξετάστηκαν ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου και περιέχονται στα ταυτάριθμα προς την εκκαλουμένη πρακτικά συνεδριάσεως του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου, και όλων των εγγράφων που οι διάδικοι νόμιμα επικαλούνται και προσκομίζουν είτε ως αυτοτελή αποδεικτικά μέσα, είτε για να χρησιμεύσουν για τη συναγωγή δικαστικών τεκμηρίων, λαμβάνοντας υπόψη και τα διδάγματα της κοινής πείρας, αποδείχτηκαν τα ακόλουθα: Η πρώτη ενάγουσα ανώνυμη εταιρεία, που εδρεύει στο Βέλγιο, δραστηριοποιείται από ετών στην παραγωγή και εμπορία διαφόρων προϊόντων, μεταξύ των οποίων είδη για το τζάκι, προσανάμματα, καθαριστικά και συναφή είδη. Αυτή είναι δικαιούχος του ….. ευρωπαϊκού διπλώματος ευρεσιτεχνίας με τον τίτλο «Σ. Σ. Κ. ΓΙΑ ΤΗΝ Α. Σ. Ε. Κ.», που δημοσιεύτηκε την 25-7-2007, το οποίο χορηγήθηκε σ’ αυτήν κατόπιν της από 4-4-2001 αίτησης, με ισχύ μέχρι την 5-4-2021. Μετάφραση του διπλώματος κατατέθηκε νομότυπα στον ελληνικό Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας με αριθμό …. και ισχύ στην Ελλάδα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 23 παρ. 4, 5 του ν. 1733/1987. Ειδικότερα, το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας αναφέρεται σε στοιχείο στερεού καυσίμου και σε μέθοδο παρασκευής αυτού, όπου στο στοιχείο περιέχεται ένας ανοικτός ή κλειστός εσωτερικός χώρος και στο χώρο αυτό τοποθετείται χημικό προϊόν για την αποσάθρωση στρώματος εναπόθεσης καύσεως. Το στοιχείο σχηματίζεται δια συμπιέσεως μιας ποσότητας χαλαρών σωματιδίων ενός ή περισσοτέρων στερεών καύσιμων υλικών, όπως είναι, μεταξύ άλλων, απορρίμματα ξύλου ή πριονίδια, χωρίς την προσθήκη οποιουδήποτε συνδετικού παράγοντος, μπορεί δε να παρασκευαστεί με κόστος πρώτης ύλης και παραγωγής μικρότερο ατό των γνωστών στοιχείων στα οποία ενσωματώνεται ένα τέτοιο προϊόν. Όταν το στοιχείο αυτό καίγεται σε διάταξη καύσεως, όπως π.χ. σε μια εστία ή σε μια θερμάστρα, το χημικό προϊόν (που βρίσκεται στο εσωτερικό του) απελευθερώνεται και το στρώμα εναπόθεσης καύσεως (αποτελούμενο από-καπνιά, τέφρα ή πίσσα) που έχει σχηματιστεί επί των τοιχωμάτων της διάταξης καύσεως ή του καπναγωγού κλπ αποσαθρώνεται. Η εφεύρεση επινοήθηκε στα πλαίσια ανεύρεσης ενός προϊόντος για την αντιμετώπιση του προβλήματος που δημιουργείται σε κάθε εγκατάσταση που έρχεται σε επαφή με τη φωτιά ή καπνό (θερμάστρες, εστίες τζακιού, καπναγωγοί κλπ), όπου με την πάροδο του χρόνου επί των τοιχωμάτων αυτής σχηματίζεται ένα στρώμα, αποτελούμενο από καπνιά, τέφρα και πίσσα. Τούτο υπάρχει κίνδυνος να αρχίσει να καίγεται κατά τη χρήση της εγκατάστασης και η φωτιά να αποβεί επικίνδυνη και επιζήμια. Για το λόγο αυτό συνίσταται ο καθαρισμός της εγκατάστάσης, στον οποίο αποβλέπει και η χρήση του προϊόντος και της μεθόδου που αναφέρονται στο άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Συγκεκριμένα ο αξιώσεις που προσδιορίζουν την έκταση και το περιεχόμενο της προστασίας (άρθρο 5 του ν. 1733/1987 και 69 παρ. 1 του ν. 1607/1986) προσδιορίζονται στο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας ως εξής : «1) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου (1), περιλαμβάνοντος εσωτερικό χώρο (2), όπου προϊόν για την αποσάθρωση στρώματος εναπόθεσης καύσεως εισάγεται εντός του εσωτερικού χώρου, για την αποσάθρωση εναπόθεσης καύσεως. 2) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου σύμφωνα με την αξίωση 1, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι το στοιχείο παρέχεται για την αποσάθρωση στρώματος εναπόθεσης καύσεως σε συσκευή θερμάνσεως, και/ή καπναγωγό, όπως είναι μια καπνοδόχος. 3) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου με την αξίωση 1 ή 2, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι το .στοιχείο (1) έχει φυσική συνοχή. 4) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου σύμφωνα με την αξίωση 1 ή 2, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι το στοιχείο (1) σχηματίζεται δια συμπιέσεως ποσότητας χαλαρώς ενωμένων σωματιδίων ενός ή περισσότερων καύσιμων υλικών, χωρίς την προσθήκη οποιουδήποτε συνδετικού παράγοντος, μέχρις ότου σχηματιστεί συνεκτικό συσσωμάτωμα με συνοχή. 5) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου (1), σύμφωνα με την αξίωση 4 χαρακτηριζόμενη εκ του ότι το καλούπι πιέσεως θερμαίνεται κατά τη διάρκεια της συμπιέσεως των σωματιδίων, 6) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου σύμφωνα με την αξίωση 4 ή 5, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι ο εσωτερικός χώρος (2) σχηματίζεται δια διατηρήσεως μιας ελευθέρας διόδου διαμέσου του στοιχείου (1) κατά τη διάρκεια της συμπίεσης. 7) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου (1) σύμφωνα με οποιαδήποτε από τις προηγούμενες αξιώσεις, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι τα καύσιμα υλικά είναι ουσιαστικώς φυτικής προελεύσεως. 8) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου (1), σύμφωνα με οποιαδήποτε από τις προηγούμενες αξιώσεις, χαρακτηριζόμενη εκ του ότι το προαναφερθέν προϊόν είναι κονιοποιημένο ή παρέχεται ως υγρό ή ως μια ή περισσότερες στερεές μονάδες στον εσωτερικό χώρο. 9) Χρήση στοιχείου στερεού καυσίμου (1), σύμφωνα με οποιαδήποτε από τις προηγούμενες αξιώσεις, χαρακτηριζόμενες εκ του ότι το στοιχείο έχει επιμήκη μορφή, η οποία είναι συμμετρική ως προς ένα κεντρικό άξονα, εκτεινόμενο κατά την επιμήκη κατεύθυνση και ο εσωτερικός χώρος (2) εκτείνεται κατά την κατεύθυνση του εν λόγω κεντρικού άξονος». Πρόκειται για τη χρήση ενός στοιχείου στερεού καυσίμου που περιλαμβάνει εσωτερικό χώρο, εντός του οποίου παρέχεται το χημικό προϊόν που ενεργεί για την αποσάθρωση στρωμάτων εναπόθεσης καύσεως. Για την παραγωγή του στερεού στοιχείου, χρησιμοποιούνται μικρά σωματίδια στερεού υλικού καυσίμου, φυτικής προέλευσης, (όπως απορρίμματα ξύλου, πριονίδι κλπ) που συμπιέζονται σε θερμαινόμενο καλούπι και συνιστούν ενιαίο σώμα (συσσωμάτωμα), χωρίς την ανάγκη προσθήκης έτερης ουσίας ως συνεκτικού παράγοντος των σωματιδίων, διότι ένα φυσικό συστατικό (λιγνίτης) εξασφαλίζει την αναγκαία συνοχή μεταξύ των σωματιδίων του υλικού καύσεως. Ενώ τα σωματίδια συμπιέζονται δημιουργείται συγχρόνως ο εσωτερικός χώρος (δίαυλος), όπου τοποθετείται η χημική ουσία για την αποσάθρωση των στρωμάτων καύσεως. Είναι δυνατό ο εσωτερικός χώρος να δημιουργηθεί και μετά τη συμπίεση. Ακολουθεί το στάδιο της εναπόθεσης εντός του εσωτερικού χώρου της χημικής ουσίας που αποκαλεί την αποσάθρωση των στρωμάτων καύσεως. Επειδή αυτή η χημική ουσία δεν αναμειγνύεται με το καύσιμο στοιχείο, δεν απαιτείται προσθήκη έτερης ουσίας (π.χ. παραφίνης) που θα ήταν ανάγκαία για να επιτευχθεί συνοχή μεταξύ του υλικού καύσης και της χημικής ουσίας για την αποσάθρωση, εάν αυτά τα υλικά είχαν αναμειχθεί. Η απονομή του άνω διπλώματος ευρεσιτεχνίας έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία νόμιμου μαχητού τεκμηρίου ότι η εφεύρεση καλύπτει τις ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγηση του διπλώματος, ότι είναι νέα και υπερβαίνει τις μέχρι τότε γνώσεις της τεχνικής, σύμφωνα με τις σκέψεις που προεκτέθηκαν. Η εναγομένη, με τις προτάσεις της ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ισχυρίστηκε ότι στην αγορά κυκλοφορούν από ετών πανομοιότυπα προϊόντα, που κατονόμασε, και ότι το προϊόν της πρώτης ενάγουσας δεν έχει πρωτοτυπία. Με τις αναφορές αυτές δεν προβάλλεται, προς ανατροπή του άνω νόμιμου τεκμηρίου, ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι άκυρο, γιατί δεν συντρέχουν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγησή του, αφού δεν γίνεται επίκληση ότι η εφεύρεση δεν είναι νέα και ότι δεν υπερβαίνει το μέχρι τότε γνωστό μέτρο της τεχνικής, σύμφωνα με τις σκέψεις που προεκτέθηκαν. Η εναγομένη, με τις προτάσεις της ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου, ισχυρίστηκε ότι στην αγορά κυκλοφορούν από ετών πανομοιότυπα προϊόντα που κατονόμασε, και ότι το προϊόν της πρώτης ενάγουσας δεν έχει πρωτοτυπία. Με τις αναφορές αυτές δεν προβάλλεται, προς ανατροπή του άνω νόμιμου τεκμηρίου, ότι το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας είναι άκυρο, γιατί δεν συνέτρεχαν οι ουσιαστικές προϋποθέσεις για τη χορήγησή του, αφού δεν γίνεται επίκληση ότι η εφεύρεση δεν είναι νέα και ότι δεν υπερβαίνει το μέχρι τότε γνωστό μέτρο της τεχνικής, καθώς και ότι τα αναφερόμενα ως πανομοιότυπα προϊόντα – που μάλιστα δεν περιγράφονται ως προς την εμφάνιση και την κατασκευή τους – κυκλοφορούσαν προ της ενάρξεως ισχύος του διπλώματος ευρεσιτεχνίας που απονεμήθηκε στην πρώτη ενάγουσα, σύμφωνα με τις σκέψεις που προαναφέρθηκαν. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που εκτίμησε ότι δεν προτείνεται ένσταση ακυρότητας του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, δεν έσφαλε, ορθά εφάρμοσε το νόμο και ο πρώτος λόγος της δεύτερης υπό κρίση έφεσης (της εναγομένης) κατά το δεύτερο σκέλος αυτού με τον οποίο επαναφέρονται οι ίδιοι ισχυρισμοί, πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Στη συνέχεια, αποδείχθηκε ότι κατ’ εφαρμογή του διπλώματος ευρεσιτεχνίας η πρώτη ενάγουσα κατασκευάζει το προϊόν με την ονομασία «F. R.», που έχει την εμφάνιση ενός τεμαχίου ξύλου, μήκους 20 έως 30 εκατοστά, βάρους 800 έως 1.000 γραμμαρίων, με σκληρή κρούστα στην επιφάνεια των πλευρικών τοιχωμάτων, με βαθύ καστανό χρώμα, ενώ στις δύο ακραίες απέναντι πλευρές είναι εμφανής η κοκκώδης δομή και τα συμπιεσμένα σωματίδια ξύλου εξακολουθούν να διακρίνονται. Σε κάθε στοιχείο αντιστοιχούν 150-175 γραμ. περίπου χημικής ουσίας, που έχει εναποτεθεί στον εσωτερικό, κυλινδρικού σχήματος, δίαυλο κάθε τεμαχίου και η δίαυλος σφραγίζεται στα δύο ανοίγματα με φελλό ή βύσματα από καύσιμο υλικό. Η χημική ουσία που χρησιμοποιείται είναι μείγμα αμμωνιακού άλατος (πχ θειϊκό αμμώνιο) και πεντοξείδιο φωσφόρου. Το εν λόγω προϊόν εισάγεται στην Ελλάδα από τη δεύτερη ενάγουσα, που είναι αποκλειστική αντιπρόσωπος της πρώτης ενάγουσας και διανέμεται από αυτή (δεύτερη ενάγουσα) στην ελληνική αγορά από το έτος 2005. Κυκλοφορεί με την άνω ονομασία, που αναγράφεται στη σκληρή χάρτινη συσκευασία, στην οποίας επίσης αναγράφεται με μεγάλα κόκκινα γράμματα η φράση «ΚΑΘΑΡΙΣΤΙΚΟΣ ΚΟΡΜΟΣ ΤΖΑΚΙΩΝ» και με λευκά γράμματα «ΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΚΑΙ ΣΥΝΤΗΡΕΙ ΤΑ ΤΟΙΧΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΚΑΜΙΝΑΔΩΝ ΤΩΝ ΤΖΑΚΙΩΝ ΚΑΙ ΤΑ ΜΠΟΥΡΙΑ ΤΗΣ ΣΟΜΠΑΣ ΠΟΥ ΚΑΙΕΙ ΚΑΡΒΟΥΝΑ ΚΑΙ ΞΥΛΑ». Μάλιστα στη συσκευασία εμφανίζεται σχεδιασμένο το προϊόν με τον εσωτερικό δίαυλο, όπου εναποτίθεται η χημική ουσία που ενεργεί για την αποσάθρωση. Περαιτέρω, η εναγομένη εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, που εδρεύει στις Αχαρνές Αττικής, δραστηριοποιείται στο χονδρεμπόριο, με εισαγωγές καταναλωτικών προϊόντων από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που προωθεί σε συναφή καταστήματα σε όλη την Ελλάδα, ενώ δεν παράγει η ίδια κανένα από τα είδη που εμπορεύεται. Από τον Οκτώβριο του 2006 εισάγει από την Πολωνία και διαθέτει στην ελληνική αγορά το προϊόν με την ονομασία «Κ. T.», για την προβολή και γνωστοποίηση του οποίου στο καταναλωτικό κοινό προέβη σε διαφημιστικές καταχωρήσεις σε σχετικά έντυπα περιοδικά. Το άνω προϊόν προορίζεται για την ίδια χρήση με το προαναφερόμενο προϊόν, που κατ’ εφαρμογή του διπλώματος ευρεσιτεχνίας παράγει η πρώτη ενάγουσα ως καθαριστικό των αποτελεσμάτων της καύσης σε καπνοδόχους τζακιών ή τα μπουριά από σόμπες. Το προϊόν που εισάγει και εμπορεύεται η εναγομένη παράγεται από το ίδιο υλικό – (συμπιεσμένο ξύλο), χωρίς την προσθήκη συνδετικού παράγοντος, όπως το προϊόν που παράγει η πρώτη ενάγουσα κατ’ εφαρμογή του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, έχει το ίδιο σχήμα, ενώ είναι μικρότερο κατ’ ελάχιστο στο μέγεθος (255 mm, αντί 28 mm), διαθέτει εσωτερικό χώρο διαμέτρου 22 mm καθ’ όλο το μήκος, όπου είναι τοποθετημένη η χημική ουσία που ενεργεί για την αποσάθρωση των προϊόντων της καύσης. Η χημική αυτή ουσία στο προϊόν που εισάγει η εναγομένη έχει βάρος 22 γραμμαρίων και είναι τοποθετημένη σε πλαστικό σακουλάκι, ενώ στο προϊόν που παράγει η πρώτη ενάγουσα τοποθετείται χημική ουσία βάρους 150-175 γραμμαρίων. Ενόψει αυτών το προϊόν που εισάγει από προμηθευτή της στην Πολωνία η εναγομένη και διανέμει στην ελληνική αγορά με την ονομασία «Κ. T.», αποτελεί πιστή αντιγραφή και απομίμηση της εφεύρεσης για την οποία έχει χορηγηθεί το άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην πρώτη ενάγουσα. Με την κυκλοφορία δε του προϊόντος αυτού στην ελληνική αγορά προσβάλλεται το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας της πρώτης ενάγουσας. Η τελευταία είναι μια από τις τέσσερις ευρωπαϊκές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή ειδών καθαρισμού καπνοδόχων κλπ από τα αποτελέσματα της καύσεως, στο χώρο της Ευρώπης. Ως κατασκευάστρια εταιρεία μετέχει σε σχετικές με τα είδη που κατασκευάζει ευρωπαϊκές και διεθνείς εκθέσεις, που διοργανώνονται με σκοπό την παρουσίαση στους εμπόρους και προμηθευτές, αλλά και στο καταναλωτικό κοινό, των προϊόντων που παράγονται. Στις εκθέσεις αυτές προωθούνται ειδικά τα νέα προϊόντα και ιδιαίτερα αυτά, για όσα ο κατασκευαστής είναι δικαιούχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Η πρώτη ενάγουσα λαμβάνει μέρος με δικό της περίπτερο και παρουσιάζει τα προϊόντα της, μεταξύ των οποίων τον άνω καθαριστικό κορμό, γνωστοποιώντας ότι για αυτό είναι δικαιούχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Οι εκπρόσωποι της εναγομένης, που όπως προαναφέρθηκε – είναι εμπορική εταιρεία, επισκέπτονται τις εκθέσεις αυτές, ενημερώνονται για τα νέα προϊόντα και επιλέγουν και εισάγουν στην ελληνική αγορά τα προϊόντα που κρίνουν ότι θα έχουν θετική ανταπόκριση στο ελληνικό καταναλωτικό κοινό. Επίσης οι ίδιοι, πριν την εισαγωγή από την Πολωνία του προϊόντος «Κ. T.», διεξήγαγαν έρευνα στην ελληνική αγορά, ενημερώθηκαν για τα συναφή προϊόντα καθαρισμού που κυκλοφορούν και έλεγξαν τα είδη και τις τιμές αυτών, κατόπιν δε ανέθεσαν την εντολή κατασκευής του άνω προϊόντος σε εταιρεία που εδρεύει στην Πολωνία (βλ. κατάθεση μάρτυρα της εναγομένης). Ενόψει των ανωτέρω η εναγομένη γνώριζε την πρώτη ενάγουσα κατασκευάστρια εταιρεία και τα είδη που παράγει, το συγκεκριμένο προϊόν (καθαριστικό κορμό), καθώς και ότι γι’ αυτό η πρώτη ενάγουσα είναι κάτοχος διπλώματος ευρεσιτεχνίας. Με την εμπορία και διάθεση στην ελληνική αγορά του προϊόντος «Κ. T.», που αποτελεί αντιγραφή και πιστή απομίμηση της εφεύρεσης για την οποία χορηγήθηκε το άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, η εναγομένη ενήργησε εν γνώσει της ότι προσβάλει το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας της πρώτης ενάγουσας. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που έκρινε όμοια δεν έσφαλε, ορθά εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις και ο σχετικός πρώτος λόγος της δεύτερης υπό κρίση έφεσης (της εναγομένης) κατά το πρώτο σκέλος αυτού πρέπει να απορριφθεί ως αβάσιμος. Από την ενέργεια αυτή η πρώτη ενάγουσα ζημιώθηκε διότι απώλεσε το ποσό που θα είχε αποκομίσει από την παραχώρηση άδειας εκμετάλλευσης του διπλώματος για το έτος 2007, που για παρόμοιες περιπτώσεις στην αγορά ανέρχεται σε 3.000 ευρώ, ως αντικειμενικά εύλογο τίμημα, σταθμίζοντας ότι η άδεια παραχώρησης αφορά, την ελληνική αγορά, στην οποία και μόνο δραστηριοποιείται η εναγομένη, και ότι στο εμπόριο διατίθενται διάφορα άλλα προϊόντα που επιτελούν τον ίδιο σκοπό καθαρισμού των καπνοδόχων κλπ, όπως και το προϊόν για το οποίο και τη μέθοδο κατασκευής του απονεμήθηκε το άνω δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην πρώτη ενάγουσα. Περαιτέρω όπως προαναφέρθηκε η δεύτερη ενάγουσα είναι αποκλειστικός αντιπρόσωπος της πρώτης ενάγουσας στην Ελλάδα. Εισάγει και διαθέτει τα προϊόντα αυτής στην ελληνική αγορά. Απευθύνεται σε χονδρεμπόρους, προμηθευτές και υπεραγορές (σούπερ μάρκετ), με πελάτες σε όλη την Ελλάδα. Το επίδικο προϊόν «F. R.» εισήγαγε και έθεσε για πρώτη φορά σε κυκλοφορία το 2005, προμηθεύοντας τους πελάτες της, με συνηθέστερη τιμή πώλησης λιανικής 11-12 ευρώ ανά τεμάχιο. Τον Οκτώβριο 2006 η εναγόμενη εισήγαγε στην ελληνική αγορά το άνω προϊόν «Κ. T.», το προμήθευσε στους πελάτες της – χονδρέμπορους υπεραγορές – με συνηθέστερη τελική τιμή πώλησης λιανικής 7-9 ευρώ ανά τεμάχιο, γνωρίζοντας ότι πρόκειται για αντιγραφή και απομίμηση του προϊόντος που διένειμε η δεύτερη ενάγουσα και ότι το τελευταίο ήταν κατοχυρωμένο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Μάλιστα η εναγομένη επιδόθηκε σε διαφημιστική εκστρατεία για την προβολή του προϊόντος αυτού με σχετικές καταχωρήσεις σε περιοδικά για το σπίτι, μαστορέματα κλπ, στη χάρτινη δε συσκευασία του προϊόντος σημάνθηκε εμφανώς η φράση «ΝΕΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ». Ενήργησε με σκοπό να προκληθεί σύγχυση τόσο στους προμηθευτές όσο και στο καταναλωτικό κοινό, και έτσι να αποσπάσει πελατεία από τη δεύτερη ενάγουσα, αλλά και να προσελκύσει πελατεία, για το προϊόν που εισήγαγε αυτή, αντί του προϊόντος που εισήγαγε η δεύτερη ενάγουσα, και ήταν κατοχυρωμένο με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, καθόσον αμφότερες απευθύνονται στο αυτό σύνολο προμηθευτών και τελικών καταναλωτών. Είναι ενδεικτικό ότι πριν την εισαγωγή του προϊόντος -αυτού «Κ. T.» η εναγομένη είχε προβεί σε έρευνα στην ελληνική αγορά, όπου ήδη κυκλοφορούσε το «F. R.» και έδωσε εντολή για την κατασκευή του σε εταιρεία στην Πολωνία. Έτσι αυτή ενήργησε με σκοπό ανταγωνισμού προς τη δεύτερη ενάγουσα και οι πράξεις της αυτές ήταν αντίθετες στα χρηστά ήθη, με την έννοια που προεκτέθηκε. Από τις ενέργειές της ζημιώθηκε η δεύτερη ενάγουσα, διότι λόγω της κυκλοφορίας του προϊόντος «Κ. T.» που ήταν απομίμηση του προϊόντος «F. R.» επήλθε μείωση των πωλήσεων του τελευταίου, με αντίστοιχη ελάττωση των κερδών της δεύτερης ενάγουσας. Έτσι από τον Οκτώβριο 2006, οπότε διατέθηκε στην ελληνική αγορά από την εναγομένη το προϊόν «Κ. T.», που ήταν πιστή αντιγραφή του άνω προϊόντος που εισήγαγε η δεύτερη ενάγουσα και μάλιστα διατέθηκε σε μικρότερη τιμή, μειώθηκε η αγορά του προϊόντος «F. R.» από τους καταναλωτές και αντίστοιχα μειώθηκαν οι παραγγελίες από τους προμηθευτές προς τη δεύτερη ενάγουσα. Συγκεκριμένά η πορεία των πωλήσεων του προϊόντος ήταν η ακόλουθη : το έτος 2005, οπότε για πρώτη φορά το προϊόν «F. R.» εμφανίστηκε στην ελληνική αγορά, η δεύτερη ενάγουσα πούλησε σε προμηθευτές της ποσότητα 5.730 τεμαχίων, το έτος 2006 πούλησε 4.244 τεμάχια και το έτος 2007 πούλησε 3.129 τεμάχια. Εάν δεν είχε διατεθεί στην ελληνική αγορά από την εναγομένη το προϊόν «Κ. T.», η δεύτερη ενάγουσα καθόλη τη διάρκεια του έτους 2007, θα πουλούσε, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, ποσότητα 1.000 τεμαχίων «F. R.» επιπλέον. Με κόστος παραγωγής από 3,38 ευρώ ανά τεμάχιο και τιμή διάθεσης στους προμηθευτές κατά μέσο όρο 5,93 ευρώ, θα εισέπραττε ποσό 5.930 ευρώ (1.000 X 5,93) και θα αποκόμιζε καθαρό κέρδος από 2.550 ευρώ (5.930 – (1.000 X 3,38), κατά το οποίο και ζημιώθηκε. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο που αποτίμησε τη ζημία της δεύτερης ενάγουσας στο ποσό των 510 ευρώ, εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και ο σχετικός τρίτος λόγος της πρώτης υπό κρίση έφεσης πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, ενώ πρέπει να απορριφθεί ο αντίστοιχος τρίτος λόγος της δεύτερης υπό κρίση έφεσης. Τέλος από την άνω συμπεριφορά της εναγομένης που παρουσίασε στην ελληνική αγορά προϊόν που αποτελούσε πιστή αντιγραφή και απομίμηση του κατοχυρωμένου διπλώματος ευρεσιτεχνίας της πρώτης ενάγουσας, επλήγη η αξιοπιστία των εναγουσών, η φήμη και γενικά το εμπορικό τους μέλλον, αφού εμφανίστηκε ότι το προϊόν «F. R.» που η πρώτη ενάγουσα κατασκεύαζε και η δεύτερη εμπορευόταν ως ιδιαίτερο με βάση το απονεμημένο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, στερούνταν μοναδικότητας διότι κυκλοφορούσε έτερο ίδιο προϊόν, ενώ επίσης μειώθηκαν οι πωλήσεις του προϊόντος αυτού στην ελληνική αγορά. Συνακόλουθα υπέστησαν ηθική βλάβη προς αποκατάσταση της οποίας δικαιούνται χρηματικής ικανοποίησης, ποσού 5.000 ευρώ η πρώτη ενάγουσα και 2.500 ευρώ η δεύτερη ενάγουσα, που είναι εύλογο σταθμίζοντας το είδος και τη βαρύτητα της προσβολής, το βαθμό πταίσματος της εναγομένης’ και την οικονομική κατάσταση των διαδίκων. Το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, που έκρινε ότι οι ενάγουσες δικαιούνται για την άνω αιτία το ποσό των 7.000 και 3.500 ευρώ αντίστοιχα, εσφαλμένα εκτίμησε τις αποδείξεις και αφού απορριφθεί ο – σχετικός δεύτερος λόγος της πρώτης υπό κρίση έφεσης (των εναγουσών) ως αβάσιμος, πρέπει να γίνει δεκτός ως βάσιμος, ο σχετικός δεύτερος λόγος της δεύτερης υπό κρίση έφεσης (της εναγομένης). Συνακόλουθα πρέπει να γίνουν δεκτές αμφότερες οι εφέσεις, να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση, αφού δε κρατηθεί η υπόθεση και δικαστεί η αγωγή πρέπει να γίνει δεκτή εν μέρει ως ουσιαστικά βάσιμη και α) να αναγνωριστεί ότι η εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των 8.000 ευρώ (3.000 + 5.000) και στη δεύτερη ενάγουσα το ποσό των 5.050 ευρώ ( 2.550 + 2.500), με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής και β) να υποχρεωθεί η εναγομένη να παύσει την εισαγωγή και διάθεση του άνω προϊόντος «Κ. T.» που ενσωματώνει την εφεύρεση για την οποία έχει απονεμηθεί το προαναφερόμενο δίπλωμα ευρεσιτεχνίας, να παραλείπει στο μέλλον κάθε τέτοια προσβολή με απειλή χρηματικής ποινής 1.000 ευρώ για κάθε παράβαση, καθώς και να αποσύρει από την ελληνική αγορά όλες τις ποσότητες του άνω προϊόντος που έχει διαθέσει σε προθεσμία 30 ημερών από την επίδοση της απόφασης στην εναγομένη – ενώ δεν κρίνεται αναγκαία η καταστροφή αυτών, γ) να διαταχθεί η δημοσίευση του διατακτικού της παρούσας απόφασης, με επιμέλεια των εναγουσών και δαπάνη της εναγομένης, δύο (2) φορές, σε δύο (2) ημερήσιες εφημερίδες των Αθηνών και μία (1) φορά, σε μια ξενόγλωσση εφημερίδα των Αθηνών, σε προθεσμία 30 ημερών από την επίδοση της απόφασης στην εναγομένη. Τα δικαστικά έξοδα των εναγουσών για αμφοτέρους τους βαθμούς δικαιοδοσίας βαρύνουν την εναγομένη λόγω της ήττας της, αλλά θα επιβληθούν ανάλογα προς την έκταση της νίκης των εναγουσών (άρθρα 178, 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Συνεκδικάζει αντιμωλία των διαδίκων την από 22-7-2010 έφεση (αριθμ. εκθ. καταθ. 6744/29-7-2010) και την από 8-11-2010 έφεση (αριθμ. εκθ. καταθ.9918/29-11-2010) κατά της 3786/2010 απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.
Δέχεται τυπικά και ουσιαστικά αυτές.
Εξαφανίζει την 3786/2010 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Αθηνών.
Διακρατεί την υπόθεση και δικάζει την από 15-4-2008 αγωγή (αριθμ. εκθ. καταθ. 83225/3829/18-4-2008).
Δέχεται εν μέρει αυτή.
Αναγνωρίζει ότι η εναγομένη υποχρεούται να καταβάλει στην πρώτη ενάγουσα το ποσό των οκτώ χιλιάδων (8.000) ευρώ και στη δεύτερη ενάγουσα το ποσό των πέντε χιλιάδων πενήντα (5.050) ευρώ, με το νόμιμο τόκο από την επίδοση της αγωγής.
Υποχρεώνει την εναγομένη να παύσει την εισαγωγή και διάθεση του προϊόντος που περιγράφεται στο σκεπτικό με την ονομασία «Κ. T.» που ενσωματώνει την εφεύρεση για την οποία έχει απονεμηθεί στην πρώτη ενάγουσα το αναφερόμενο στο σκεπτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και να παραλείπει στο μέλλον κάθε τέτοια προσβολή με απειλή χρηματικής ποινής χιλίων (1.000) ευρώ για κάθε παράβαση, καθώς και να αποσύρει από την ελληνική αγορά όλες τις ποσότητες του άνω προϊόντος που έχει διαθέσει σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την επίδοση της παρούσας απόφασης σ’ αυτή.
Διατάσσει τη δημοσίευση του διατακτικού της παρούσας απόφασης, με επιμέλεια των εναγουσών και δαπάνη της εναγομένης, δυο (2) φορές σε δυο (2) ημερήσιες εφημερίδες των Αθηνών και μια φορά σε μια (1) ξενόγλωσση εφημερίδα των Αθηνών, σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την επίδοση της απόφασης στην εναγομένη.
Επιβάλλει σε βάρος της εναγομένης τα δικαστικά έξοδα των εναγουσών για αμφοτέρους τους βαθμούς δικαιοδοσίας, που ορίζει σε χίλια εκατό (1.100) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίστηκε στην Αθήνα στις 8 Μαρτίου 2012 και δημοσιεύτηκε σε έκτακτη δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του στις 27 Μαρτίου 2012, χωρίς να παρίστανται οι διάδικοι και οι πληρεξούσιοι δικηγόροι τους.
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
